1403/02/21
عبداله متولی

عبداله متولی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی: دانشگاه اراک- گروه تاریخ
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی عملکرد نیروی قزلباش در ساختار نظامی - سیاسی حکومت صفویه
نوع پژوهش
پایان نامه های تقاضا محور و غیر تقاضا محور
کلیدواژه‌ها
حکومت صفوی،مرشدان صفوی،قزلباشان،جایگاه
سال 1401
پژوهشگران عبداله متولی(استاد راهنما)

چکیده

دولت صفوی با استفاده از حمایت ها و مساعدت های همه جانبه قزلباشانی که از آناطولی و آسیای صغیر به ایران آمده بودند تشکیل شد.در این پژوهش سعی شده تا نقش و عملکرد قزلباشان در ساختار حکومت صفوی مورد ارزیابی قرار گیرد.با توجه به این امر نگارنده با استفاده از منابع متعدد سعی در تحلیل و تجزیه مسائل فوق داشته است که به طور خلاصه این مطالعات نشان می دهد که نقش قزلباشان در تشکیل حکومت صفوی بر سه اساس قابل ارزیابی است:مرحله ی نخست ظهور قزلباشان در ساختار حکومت صفوی،مرحله ی دوم چگونگی ایجاد رابطه آن ها با این حکومت،و مداومت و همکاری مستمر آن ها با رهبران صفوی،که رابطه ای سامان دهی شده در جهت آماج صفویان بر پا نموده و به گسترش و تقویت آن مشغول شدند.و مرحله ی پایانی به تلاش های عملی آنها در جهت تثبیت قدرت صفوی و یاری رساندن به مرشدان صفوی مرتبط می شود.این طوایف ترک که بعد ها با نام قزلباش شهرت یافتند،در واقع همان طوایف نیمه کوچ نشین و کوچ نشین آنا طولی اند که از آسیای صغیر و آناطولی وارد ایران شدند و با هر شیوه ای با حکومت صفوی،کمک و همکاری کردند.آنان با مساعدت های خود نقش اصلی را در به پیروزی رساندن حکومت صفوی ایفا کردند و موجب شدند تا حکومت صفوی با عبور از مرحله های مختلف به پیروزی برسد.پس از تشکیل حکومت صفوی قزلباشان به عنوان قابل اعتماد ترین گروه همراهی خود را با بنیاد حکومت ادامه دادند.این همکاری ها در دوره های متفاوت حکومت صفوی شیوه های متفاوتی را گذراند.در خصوص تغییر نگرش قزلباشان به حکومت صفوی لازم است تحولات و دگرگونی ها ی درون حکومت صفویه را مورد بررسی قرار دهیم.که این دگرگونی ها بر دو اساس کلی قابل ارزیابی است:یکی به تاثیر مهم قزلباشان در استقرار حکومت صفوی،و جایگاه ممتاز آنان در درون حکومت پرداخته می شود.و یکی تغییر موقعیت قزلباشان در حکومت را به دنبال داشت.یافته های پژوهش حکایت ار آن دارد قزلباشان که نقش محوری در تشکیل دولت صفویه داشتند در تلاش برای دخالت بیشتر در امور حکومت صفوی و تامین منافع خویش برآمدند،این دخالت ها موجب ایجاد بحران در امور مملکت می شد.این مسائل باعث شد تا پادشان صفوی سیاست هایی را برای تقلیل قدرت آنها به کار گیرند.مجموع سیاست ها باعث کاهش قدرت قزلباشان و تغییر در جایگاه آ ن ها در نهاد حاکمیت را در پی داشت.سرانجام با به قدرت رسیدن شاه عباس و ایجاد