مشخصات پژوهش

عنوان	قالی طرح ناظم در فرآیند تغییر شیوه زندگی عشایر قشقایی از کوچ نشینی به اسکان: مطالعه موردی: قالیهای نقش ناظم بافت کانونهای اسکان چشمه رحمان و گل افشان
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها	عشایر، قشقایی، دستبافته، قالی، ناظم.
چکیده	این مقاله حاصل یک فعالیت میدانی و در ارتباط با قالی طرح ناظم قشقایی است که در کانون های اسکان چشمه رحمان و گل افشان در شهرستان سمیرم از توابع استان اصفهان، به انجام رسیده است .طرح ناظم یکی از برجسته ترین طرح ها در میان انواع طرح های رایج در هنر قالی بافی قشقایی است که امروزه با رویکرد و ساختاری متفاوت از گذشته در جغرافیای قشقایی - از استان فارس تا جنوب اصفهان (سمیرم) - بافته می شود. روند اسکان و یکجانشین شدن ایل و عشایر قشقایی منجر به تغییر شیوه زندگی و تحول بنیادین در تولید کمی و کیفی، کاربرد و ساختار دست بافته های قشقایی به ویژه قالی طرح ناظم در بعد فن شناختی و زیبایی شناختی شد. این ابعاد در پژوهش حاضر مورد بررسی و تحلیل قرار خواهد گرفت. نوع تحقیق بنیادین و روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است. شیوه گردآوری اطلاعات به طور غالب، میدانی است. یافته های تحقیق حاکی از این است که تغییر شیوه زندگی از کوچنشینی به اسکان (یکجانشینی) تأثیرات بنیادین و قابل توجهی را در روند تولید دست بافته های عشایری و به طور ویژه قالی های طرح ناظم داشته است. به گونه ای که فرآیند ذهنی بافی جای خود را به بافت از روی نقشه و الگوهای شطرنجی داده است. اندازه قالی طرح ناظم نسبت به گذشته کوچک تر شده و عناصر ساختار اصلی طرح (فضای محراب گون، نیم سروها، درخت هزارگل -گُلدان مرکزی و گل و برگ های افشان شده و شکل نعلبکی) دچار تغییرات اساسی شده است. تنوع رنگی به مدد حضور رنگ های شیمیائی نسبت به طرح قدیم، بیش تر شده است.
پژوهشگران	محمد افروغ (نفر اول)