|
عنوان
|
جادوی مجاورت در گفتارهایی چند از خطبه های نهج البلاغه
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
کلمات کلیدی: جادوی مجاورت، موسیقی درونی، تکرار، نهج البلاغه، خطبه ها
|
|
چکیده
|
بارزترین ویژگی نهج البلاغه، عبارت پردازی زیبا، آرایش لفظی و روح و آهنگ حماسی آن است. کمتر جمله و عبارتی در سخنان امیرالمونین علی (ع) به چشم می خورد که مسجع و موزون نباشد. از این رو کلام ایشان عرصه گاه پیدا و پنهان «جادوی مجاورت» است. ﺟﺎﺩﻭﻱ ﻣﺠﺎﻭﺭﺕ آن گونه که شفیعی کدکنی می گوید به معنای ﺗﮑﺮﺍﺭهاﻱ ﺁﻭﺍﻳﻲ است که ﮐﺎﺭﮐﺮﺩﻱ ﻣﻌﻨـﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﻣـﺘﻦ ﺍﻳﺠـﺎﺩ ﮐﻨﻨﺪ. ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﮐﺎﺭﮐﺮﺩﻫﺎﻱ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ؛ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﻭ ﺍﺗﺤاﺩ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻭﺍﮊﮔﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺩﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﺯ ﻭﺭﺍﻱ ﺗﺸـﺎﺑﻪ ﺻـﻮﺭﻱ ﺩﻭ ﻭﺍﮊﻩ ﻱ ﻣﺘﺒـﺎﻳﻦ ﺩﺭ مجاورت هم. این پژوهش با تحلیل جادوی مجاورت در دو محور هم نشینی و جانشینی، هنرسازه هایی که در فرآیند انتخاب و ترکیب واژگان بر این دو محور، دست به آشنایی زدایی در بافت معمول کلام می زند را بازمی شناساند و معانی تازه ای که از این رهگذر در اسلوب و ساختاری نو خلق می شود را به مخاطب می نمایاند. آن چه از این پژوهش بدست آمد به ما نشان می-دهد جادوی مجاورت در کلام امیرمومنان(ع) در همگونی و هم آوایی الفاظ و کلمات منحصر نمی شود و حضرت بی نیاز از صنایع بدیع و در درونی ترین لایه های بافت کلام که همان موسیقی معنوی است نیز دست به آفرینش معانی می زند. جادوی مجاورت در این عرصه با ایجاد تناسب های پنهانی میان اجزاء سخن، نقش خود را به عنوان عنصری بی بدیل در اعجاز کلام حضرت علی(ع) نشان می دهد.
|
|
پژوهشگران
|
سید ابوالفضل سجادی (نفر چهارم)، قاسم مختاری (نفر سوم)، محمود شهبازی (نفر دوم)، فرحناز شاهوردی (نفر اول)
|