|
چکیده
|
جل ها از مهم ترین و کاربردی ترین دست بافته های عشایر شمال غرب ایران و به طورخاص، شاهسون است که ضمن مرتفع ساختن نیاز ضروری عشایر در ارتباط با حمل افراد و اسباب زندگی، محملی برای آشکار کردن ابعاد زیباشناختی ذهن هنرمند بومی و عشایری، بود. نقش های برآمده از اندیشه خیالین و رنگ های برتافته از ذوق و احساس بافنده در جل شاهسون، این گونه بافته ها را از منظر زیباشناختی منحصربه فرد نموده است. این مقاله بر آن است تا بررسی، تحلیل، توصیف و معرفی جل های شاهسونی را با 30 نمونه انتخابی در ابعاد فن شناختی(فنون بافت) وزیباشناختی(نقش و رنگ)، مورد مطالعه قراردهد. پرسش مطروحه در این مقاله این است که طرح ها و نقش ها و رنگ های به کار رفته در جل های شاهسون کدام است؟ برخی از یافته های پژوهش چنین است : اندازه جل-های شاهسونی نسبت به جل های سایر عشایر، بزرگ تر است. فضای ساختاری زمینه آن ها غالباً به قاب ها یا نوار های افقی تقسیم شده است. نقش مایه طاووس و بز(بزغاله)، بیش ترین و متنوع ترین نقش و نگاره های نقش اندازی شده در این جل هاست. هم چنین بافت جل ها به طور غالب، به شیوه پیچ بافی یا سوماک است. رنگ های به کار رفته در این جل ها محدود، طبیعی و گیاهی است که شامل قرمز، آبی، سرمه ای، زرد، سیاه، سفید، قهوه ای سیر و باز، سبز سیر و باز)، است. این مقاله از نوع کیفی و بنیادین و روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی است و شیوه گردآوری داده ها کتابخانه ای و جستجو در منابع مختلف(سایت ها، مجموع ها و موزه-های معتبر)، می باشد.
|