مشخصات پژوهش

صفحه نخست /بررسی زبان شناختی روش کاربست ...
عنوان بررسی زبان شناختی روش کاربست ترادف در قرآن (با محوریت آراء علامه طباطبایی)
نوع پژوهش مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها رویکرد زبانشناختی، ترادف، قرآن، علامه طباطبایی،
چکیده ترادف از جمله روابط مفهومی است که مورد توجه اصولیون، عالمان علوم قرآنی و تفسیر و نیز زبانشناسان قرار گرفته است. استعمال واژگان در آیات با توجه به نوع هم پوشانی آنها در میدان معناشناسی واژگان مترادف، نشان از گزینش هدفمند واژه هاست که در تفسیر قرآن کریم از اهمیت بسیاری برخوردار است و شناخت روش های کاربست ترادف در تعامل با نوع هم پوشانی واژگان و ترسیم میدان معناشناسی واژگان مترادف و بررسی تمایزات و فروق آن، برای فهم صحیح معانی آیات، ضرورت بسیار دارد. این پژوهش با روش معناشناسی و رویکرد زبانشناسی معاصر در ترادف به تحلیل محتوایی آیات قرآن با محوریت دیدگاه علامه طباطبایی پرداخته است. بررسی روش کاربست ترادف در قرآن با عنایت به وحدت سیاق و پذیرش فرق بین اصل معنایی واژگان، حاکی از وجود نوعی ترادف نسبی در قرآن است که علامه از آن با عنوان «کالمترادف یا شبه ترادف» یاد می کند؛ بنابراین ترادف به معنای انطباق در هسته اصلی معناشناختی با وجود تفاوت در جنبه های عاطفی، در واژگان متقابل در وسعت معنا و شمول معنایی در جانشین سازی و تفاوت در هم نشین ها امری محقق و واقع است اما به معنای جایگزینی دقیق واژه ها نیست. بنابراین با تبیین روابط مفهومی در سطح واژه و با تفکیک بین هم معنایی مطلق و نسبی، وجود هم معنایی مطلق پذیرفته نیست.
پژوهشگران فاطمه دست رنج (نفر سوم)، علیرضا طبیبی (نفر دوم)، ابراهیم ابراهیمی (نفر اول)