|
چکیده
|
در دنیای کنونی، با حضور اقتصاد نسبتاً نوظهوری هم چون اقتصاد فرهنگ و هنر، معادلات و برنامه ریزی های جوامع جهان سوم و در حال توسعه، در کسب درآمد و رسیدن به اقتصاد پویا و پایدار، بسیار پیچیده می نماید. از این رو هر جامعه ای تلاش داشته و یا دارد تا بتواند با بهره گیری از ارزش ها، نظام حاکم بر آن ها، منابع، زمینه ها، بسترها و ظرفیت هایی که این ارزش ها را در خود نهفته یا آشکار دارد، بتواند منفعت جامعه خود را حاصل کند. یکی از منابع و زمینه های مهمی که دارای ارزش های بومی، قومی و ملی است، دست بافته های ایرانی و به طورخاص قالی های عشایری است که در گذشته سهم بسزایی در معرفی فرهنگ بومی و قومی و مبادلات اقتصادی داشته و اکنون نیز ضمن داشتن اوضاع بیمارگون خویش، برتری قابل توجه و ارزشمداری دارد. بسیاری از جوامع در حال توسعه و یا جهان سوم با ابتکار عمل و توجه و تمرکز بر داشته های فرهنگی خود هم چون هنرهای بومی با تکیه بر ارزش های متصل به آن ها توانسته اند سهم خوبی هم در معرفی فرهنگ بومی و قومی و هم اقتصاد و هم تقویت حوزه گردشگری داشته باشند. در این مقاله منظور از ارزش ها، در حقیقت میراث های هنری، زیباشناختی و فن شناختی نهفته و نهادینه شده در دست-بافته های ایرانی و به ویژه قالی های عشایری است. ارزش هایی که خود مدار و محور اقبال و پذیرش از سوی مخاطبان، مصرف کنندگان و به طورکلی جامعه بازار است و با وجود آن ها قرن هاست که باعث شُهره شدن این آثار هنری و کالاهای لوکس شده است. برخی از ارزش ها محصول گذشته است که می بایست بازخوانی و به اجرا درآید تا شاهد استمرار حیات، رشد و رونق دست بافته های اصیل باشیم. این عناصر عبارت است از : اصالت در طرح، نقش و رنگبندی، نمادشناختی، ذهنی بافی، رنگرزی بومی، دستریس بودن پشم، برخی از ارزش ها نیز محصول نگاه امروزی است و اگرچه بر رو به سوی اقتصاد دارد، لیک بدون آن حیات قالی های عشایری غیرممکن است و از این رو بُعد فرهنگی در بود و حضور این عناصر است که عبارت است از : خلاقیت و نوآوری. در این مقاله، ارزش های یاد شده مورد بحث، بررسی و تحلیل قرار می گیرد. این مقاله از نوع بنیادین و روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات، میدانی است.
|