مجید مردانیان قهفرخی

مقدمه و هدف: اشعه ایکس متداول ترین روش درمان سرطان است. به نظر می‌ رسد که آسیب های جانبی ناشی از درمان اشعه ایکس استفاده از آن را با چالش مواجه می‫کند. مواد و روش­ ها: در این مطالعه تجربی 24 سر موش صحرایی نر به طور تصادفی به 4 گروه (کنترل سالم، کنترل اشعه ایکس، تمرین تناوبی سالم و اشعه ایکس به همراه تمرین تناوبی) تقسیم شدند. در گروه ‌های اشعه ایکس 4 گری به صورت کل بدن و تک دوز اشعه ایکس دریافت کردند. گروه‌های تمرینی تناوبی را به مدت 8 هفته اجرا کردند. جهت اندازه‫‌گیری سرمی متغیرهای MDA، TAC، CAT از روش الایزا استفاده شد. همچنین ارزیابی‌‫های استرولوژی حجم بیضه، حجم لوله ‌های منی‌ ساز و بافت بینابینی با استفاده از دستگاه پاساژ و فرمول‫‌های وابسته انجام شد. داده ‌ها با آزمون آماری آنالیز واریانس یک­‌طرفه در نرم­‌افزار SPSS در سطح معناداری 0.05 تجزیه و تحلیل شدند. یافته­ ها: اشعه ایکس موجب افزایش معنادار MDA، کاهش معنادار TAC و CAT در کنترل اشعه ایکس نسبت به گروه کنترل سالم شد (0.05≥P). MDA در گروه‌ اشعه ایکس به همراه تمرین تناوبی نسبت به گروه کنترل اشعه ایکس کاهش معنادار یافت (0.05≥P). همچنین سطح سرمی TACو CAT در گروه اشعه ایکس به همراه تمرین تناوبی نسبت به گروه کنترل اشعه ایکس افزایش معنادار مشاهده شد (0.05≥P). همچنین اشعه ایکس موجب کاهش معنادار حجم بیضه و حجم لوله ‌های منی ساز و قطر لوله‫ های منی‫‌ساز در گروه کنترل اشعه ایکس نسبت به کنترل سالم شد (0.05≥P). از طرفی تمرین تناوبی موجب افزایش معنادار متغیرهای (حجم بیضه، حجم لوله‫‌های بینابینی و قطر لوله‫‌های منی‌‫ساز) در گروه‌ اشعه ایکس به همراه تمرین تناوبی نسبت به گروه کنترل اشعه ایکس شد (0.05≥P). بحث و نتیجه گیری: به نظر می‌ رسد تمرین تناوبی می تواند از طریق بهبود ساختار بیضه و همچنین شرایط استرس اکسیداتیو سرمی،کاهش عملکرد بیضه ناشی از القاء اشعه ایکس را بهبود دهد. این بهبود نیز در ساختار بیضه بویژه متغیرهایی مانند حجم بیضه، حجم لوله‫‌های بینابینی و قطر لوله‌‫های منی‌‫ساز بود.