۱۴۰۴/۰۲/۱۰
شهلا پایمزد

شهلا پایمزد

مرتبه علمی: استادیار
ارکید: https://orcid.org/۰۰۰۰-۰۰۰۲-۹۷۷۰-۵۱۳۲
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: ۵۶۸۴۱۶۸۲۰۰۰
دانشکده: دانشکده کشاورزی و محیط زیست
نشانی: دانشگاه اراک، گروه علوم و مهندسی آب
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
شبیه‌سازی دینامیکی آستانه تحمل خشکسالی در حوضه‌های مدیریتی تقاضا محور
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها
آستانه تحمل خشکسالی، تقاضا، خشکسالی، شبیه سازی.
سال 1403
مجله مهندسی اکوسیستم بیابان
شناسه DOI
پژوهشگران شهلا پایمزد ، فاطمه حامدی

چکیده

حوضه‌های آبریز به‌موازات رخداد پدیدۀ خشکسالی به دو روش عرضه و تقاضامحور مدیریت می‌شوند. در یک سامانۀ مدیریتی، پرداختن به اجزا و متغیرهای بازخوردی و تأثیر سامانه از تمام پارامترها، نقش تعیین‌کننده‌ای در تصمیم‌های آینده دارد. تحقیق حاضر شبیه‌سازی جریان خروجی از سد و نیز شبیه‌سازی خشکسالی در حوضۀ قروه دهگلان را که دیدگاهی تقاضامحور داشته، به‌صورت دینامیکی، طی سال‌های 1370 تا 1401 انجام داد. مدل اولیه با متوسط ارقام RMSE، MAE و R2 به‌ترتیب معادل 144/0، 140/0 و 989/0 تأیید گردید؛ سپس در سطوح شدید و بسیار شدید خشکسالی دینامیکی شبیه‌سازی شد. نتایج با توجه به اولویت تقاضا در منطقه نشان داد که در ایستگاه سنگ‌سیاه کمبود جریان، منجر به خشکسالی (MCM 006/0) با تداوم بالا (172 روز) و در ایستگاه گلبلاغ خشکسالی با تداوم 216 روزه در کمبود MCM 122/0 طی سال 1392 ثبت شده است. ایستگاه سورال نیز دارای شرایطی مشابه بوده است؛ اما درخصوص ایستگاه‌ شادی‌آباد، که ارقام دبی تمایز و تفاوت قابل ملاحظه‌ای را ثبت نکرده‌اند، ماکزیمم تداوم خشکسالی (215 روز) با ماکزیمم کمبود جریان منجر (MCM 73/0) در سال 1393 رخ داده است. ایستگاه‌های حسن‌خان و دهگلان که تحت‌تأثیر سدهای بالادست خود قرار دارند، قبل از سطح 75% به خشکسالی شدید رسیده، به‌گونه‌ای که ایستگاه دهگلان در سطح خشکسالی 22% با رقم دبی MCM 032/0 و ایستگاه حسن‌خان در سطح 28% با دبی معادل MCM 22/0 خشکسالی را تجربه نموده‌اند. درنهایت نتایج نشان داد سطحی که منطقه قابلیت تحمل آن را دارد، به‌طور متوسط سطح خشکسالی 25% است.