سید مهدی طالبی

خانواده بقولات (Leguminosae) با تقریباً 730 جنس و بیش از 19400 گونه در سراسر جهان سومین خانواده ی نهان دانگان پس از Asteraceae (خانواده کاسنی) و Orchidaceae (خانواده ثعلب) است. عمده ترین خصوصیت این خانواده داشتن میوه لگوم یک برچه ای است که در سراسر نواحی معتدل و گرمسیری دنیا انتشار دارند. چون همیشه دسته بندی گیاهان با استفاده از خصوصیات ریخت شناسی امکان-پذیر نیست بنابراین در این پژوهش از روش های سیستماتیک جدید شامل مطالعات مورفو-آناتومی، گرده شناسی و فیتوشیمی برای شناسایی و تشخیص گونه های درختی خانواده ی لگومینوزه در استان خوزستان استفاده شد. 30 جمعیت از 13 گونه درختی این خانواده از نقاط مختلف استان جمع آوری و با استفاده از منابع معتبر قابل دسترس شناسایی شدند. 42 صفت کمی و کیفی مورفو-آناتومی، 7 صفت گرده شناسی و 30 صفت فیتوشیمیایی تعیین و با استفاده از ابزارها و روش های مناسب بررسی گردیدند. داده ها پس از کدگذاری به روش PCA با استفاده از نرم افزار SPSS آنالیز و سپس کلاسترهای مربوطه رسم گردید. گونه های جدید برای این استان گزارش شدند. نتایج آنالیز آماری داده های مورفو-آناتومی نشان داد که صفات طول گوشوارک، بیش ترین طول برگ یا برگچه، نوع و شکل، نوک، قاعده و حاشیه برگ، نسبت بیش ترین طول به بیش ترین عرض برگ، کرک سطح رویی برگ یا برگچه، موقعیت روزنه، وجود کریستال، تعداد گل در گل آذین، بیش ترین طول و عرض کاسبرگ، نسبت بیش ترین طول به بیش ترین عرض کاسبرگ، بیش ترین طول گلبرگ، شکل و رنگ گلبرگ، تعداد و وضعیت پرچم ها، بیش ترین طول کل پرچم، طول کل مادگی، شکل میوه، بیش ترین عرض میوه، نسبت بیش ترین طول به بیش ترین عرض میوه، تعداد دانه در هر نیام، بیش ترین عرض و ضخامت دانه در مقایسه با سایر صفات ارزشمند هستند. داده های گرده شناسی نشان داد صفات شکل، طول محور قطبی و قطر استوایی گرده، P/E و logP/E و موناد و پلی یاد بودن گرده بسیار ارزشمند هستند. مطالعه ی فلاونوئیدها نشان داد که تعداد کل فلاونوئیدهای برگ و گرده، تعداد فلاون C & C-/O گلیکوزید برگ، گرده و دانه، تعداد آگلیکون های گرده و فلاونوئید سولفات های دانه، وجود فلاونوئیدهای میرستین در برگ، گرده و دانه، ایزورامنتین در برگ و گرده، کریسین و کوئرستین در برگ و دانه، روتین در گرده و دانه، آپیجنین در برگ و وجود ویتکسین و کامفرول در گرده در تفک