مقدمه: نانوذرات نقره به دلیل خواص فیزیکی، شیمیایی و همچنین ویژگی های بیولوژیک خود در بسیاری از محصولات صنعتی و پزشکی کاربرد دارد. از طرفی این ماده براحتی می تواند جذب و از طریق سیستم گردش خون به بافت های بدن وارد شود. سمیت ناشی از تجمع نانوذرات نقره و آسیب استرس اکسیداتیوی آن می تواند موجب آسیب به اندام های بدن از جمله سیستم تولیدمثلی شود. بنابراین، هدف مطالعه حاضر بررسی اثر حفاظتی عصاره کامبوجا، به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی، در برابر سمیت ناشی از نانوذارت نقره بر بافت کیسه منی موش های بالغ نژاد NMRI بود.مواد و روش کار: موش های نر نژاد NMRI با میانگین وزنی 8/1±7/29 گرم به صورت تصادفی به چهار گروه (6= n) تقسیم بندی شدند. پس از 5 هفته تیمار، موش ها توسط دی اتیل اتر بیهوش و پس از باز کردن جدار قدامی - طرفی حفره شکم، کیسه های منی خارج و وزن آن اندازه گیری شد، حجم کل کیسه منی، حجم پارانشیم کیسه منی و حجم مایع وزیکولی، حجم سلول های اپیتلیالی، حجم رگ ها و بافت همبند و نیز حجم بافت ماهیچه ای با روش استریولوژیکی تخمین زده شد. علاوه بر این میزان مالون دی آلدئید، ظرفیت آنتی اکسیدانی تام و نیز سطح تستوسترون سرم خون موش ها اندازه گیری شد. در نهایت، داده ها با روش آنالیز واریانس یکطرفه آنالیز و تفاوت میانگین ها درحد (p<0.05) معنی دار در نظر گرفته شد.نتایج: کاهش قابل توجهی در میانگین حجم مایع وزیکولی (p<0.01) و نیز افزایش معنی داری در میانگین حجم بافت همبند، بافت ماهیچه ای (p<0.05) و نیز رگ های خونی (p<0.001) در گروه نانوذرات نقره در مقایسه با گروه کنترل مشاهده گردید. همچنین سطح مالون دی آلدئید در موش های دریافت کننده نانوذرات نقره افزایش معنی دار (p<0.05) و میزان ظرفیت آنتی اکسیدانی تام نیز کاهش معنی داری (p<0.05) یافته بود. با این حال سطح تستوسترون تغییر معنی داری نداشت. پارامترهای فوق در گروهی که به طور همزمان نانوذرات نقره و عصاره کامبوجا را دریافت کرده بودند در حد گروه کنترل بهبود یافت.نتیجه گیری: عصاره کامبوجا توانست با کاهش استرس اکسیداتیو نقش حفاظتی بر آسیب ناشی از نانوذرات نقره بر بافت کیسه منی داشته باشد.
