سید محسن مرتضوی شاهرودی

در این پژوهش، فعالیت ویژه عناصر پرتوزای طبیعی و مصنوعی برای 50نمونه رسوبی جمعآوری شده از سرتاسر تالاب میانکاله در شمال ایرران در ضلع جنوب شرقی دریای خزر با استفاده از آشکارساز فوق خالص ژرمانیومی اندازهگیری شد. همچنین کمیتهای پرتوشناختی و شاخصهای خطر ناشی از تابشهای گامای محیطی ناشی از این ویژههستهها محاسبه و نقشه توزیع فعالیت معادل رادیروم و دز جریبی بررای سرتاسرر ترالاب میانکالره برا اسرتفاده از نررمافرزار GISترسری شرد. میرانگین فعالیرت ویرژه 40K ،232Th ،226Raو 137Csبره ترتیر ،21/19±1/46 ،16/06±1/65 312/37±8/17و 4/81±0/27بکرل بر کیلوگرم به دست آمد که برای ویژه هستههای پرتوزای طبیعی کمتر از مقدار میانگین جهانی است. برالاترین غلظت برای 226Raمربوط به رسوبات مص رود گلوگاه است. نتایج نشاندهنده رسوبگیاری سریع 232Thبلافاصله پس از ورود به تالاب است. بیشترین غلظت 40Kو 137Csبه ترتی در ناحیه دهانه رود گز و بخش آرام در ناحیه مرکزی تالاب مشاهده شد. میانگین فعالیت معرادل رادیروم و دز جیبی به ترتی 70/42±4/37بکرل بر کیلوگرم و 32/73±1/94نانوگری بر ساعت محاسبه شد که کمتر از مقدار میانگین جهرانی اسرت. نقشره توزیع فعالیت معادل رادیوم و دز جیبی میزان بالای این دو کمیت در رسوبات نواحی جنوبی و شرقی تالاب را نشان میدهرد کره دلیر آن ورود ویژههستههای پرتوزا توسط جریان آب رودهای حوزه این تالاب است. به طور کلی میزان پرتوزایی کلی بر حسر معرادل رادیروم در ترالاب در نزدیکی دهانه رودخانههای با آبدهی بالاتر بیشتر است. مقدار میانگین برای کمیتهرای Iγ ،AGDE ،ELCR ،AEDEoutو Hexدر ترالاب میانکالره کمتر از مقدار مجاز آن است و به طور کلی نتایج این پژوهش نشان میدهد که میزان پرتوزایی ناشی از ویژههستههای پرتوزای موجرود در ترالاب میانکاله، خطرات پرتوشناختی را برای سلامتی ساکنین این منطقه ایجاد نمیکند.