سید محسن مرتضوی شاهرودی

چکیده: تعیین پرتوزایی و فعالیت ویژه اورانیوم238در خاک برخی از مناطق جنگی در عراق در این پژوهش 10 نمونه از خاک منطقه الهندیه در کشور عراق در نزدیکی کربلا و یک نمونه خاک از نجف و همچنین 10 نمونه از خاک منطقه هویزه در نزدیکی مرز کشور عراق جمع آوری و مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه ها پس از آسیاب کردن از مش درجه 20 و سپس 40 عبور داده شدند و به منظور از دست دادن رطوبت احتمالی به مدت 6 ساعت در دمای 120 درجه سانتی گراد کاملاً خشک شدند و به منظور برقراری تعادل دیرپا در ظروف استاندارد مارینلی بیکر بسته بندی و کاملاً آب بندی گردیدند، و حداقل به مدت 50 روز در آزمایشگاه نگه داری شدند. فعالیت ویژه هسته های پرتوزای طبیعی از روش بیناب نمایی گاما و با استفاده از آشکارساز فوق خالص ژرمانیومی (HPGe) با بازدهی نسبی 30% تعیین گردید. فعالیت ویژه 226Ra، 232Th و 40K در نمونه خاک نجف به ترتیب 68/21،11/25و26/320 و در نمونه های خاک الهندیه به ترتیب از21/29تا76/38،24/23تا 70/45و67/168تا78/549 و در نمونه های خاک هویزه به ترتیب از 78/31تا09/39،75/22 تا 86/42و43/132تا74/485 بر حسب 1-Bqkg تغییر می کند. مقـدار Raeq، Hin، Hex ،AED indoor، AED outdoor،D،ELCR indoor، ELCR outdoor ، AGED و 𝐼𝛾 برای کلیه نمونه ها محاسبه گردید. بیشینه Raeq در نمونه های خاک الهندیه و نمونه های خاک هویزه به ترتیب به میزان 88/143و78/137برحسب Bq/kg به دست آمد. میزان آهنگ دز جذبی در نمونه های خاک الهندیه و نمونه های خاک هویزه به ترتیب از 69/34تا46/69و 64/34تا28/67 بر حسب 1-nGyh متغیر می باشد. مقدار AEDindoorوAEDoutdoor در نمونه های خاک الهندیه به ترتیب از 17/0 تا 34/0و 04/0 تا 09/0و در نمونه های خاک هویزه به ترتیب از 17/0 تا 33/0 و 04/0 تا 08/0 بر حسب(mSv/y) تعیین شده است. همچنین میزانHin وHex در نمونه های خاک الهندیه به ترتیب از 28/0 تا 49/0و 20/0 تا 39/0و در نمونه های خاک هویزه به ترتیب از29/0 تا 48/0 و 20/0 تا 37/0تغییر میکند. مقدارELCRindoorوELCRoutdoor در نمونه های خاک الهندیه به ترتیب از 3-10× 60/0 تا 3-10× 19/1و3-10× 15/0تا 3-10× 32/0 و در نمونه های خاک هویزه به ترتیب از 3-10× 60/0 تا 3-10× 16/1و 3-10× 15/0 تا 3-10× 29/0 تعیین شده است. مقدار AGED در نمونه های خاک الهندیه و در نمونه های خاک هویزه به ترتیب از 05/237تا 51/4