سعید شرفی

بر اساس مدل‌های گرمایش جهانی، ایران (به‌ویژه دشت‌های فلات مرکزی) با کاهش بارندگی و افزایش درجه‌حرارت مواجه بوده، که منجر به اثرات منفی بر کشاورزی و پایداری محیط‌زیست به‌دلیل خشکسالی شده است. در این تحقیق از یک مدل تخمین احتمال ریسک خشکسالی مبتنی بر تئوری انتشار اطلاعات برای ارزیابی احتمال خشکسالی کشاورزی در دشت‌های شازند، خمین و ساوه استفاده شده است. بر اساس آمار کشاورزی و داده‌های هواشناسی، سه بعد در نظر گرفته شد: حساسیت محیط‌های مستعد بلایا، ریسک‌پذیری و بدنه ریسک. سه شاخص آسیب‌پذیری خشکسالی، درصد ناهنجاری بارش و نرخ فاجعه برای ارزیابی احتمال ریسک خشکسالی کشاورزی انتخاب شد. یافته‌های تحقیق نشان داد که نتایج ارزیابی ریسک به‌دست‌آمده از دیدگاه‌های محیط مستعد بلایا، مخاطرات و بدنه دربرگیرنده‌ی ریسک بسیار بالا است. از نقطه‌نظر حساسیت محیط مستعد بلایا، آسیب‌پذیری خشکسالی در دشت‌های مذکور بین حساسیت‌های شدید و بسیار شدید متمرکز شده است که از 6/0 تا 9/0 متغیر است. از نقطه نظر خطرناک بودن ریسک، دشت‌ها با ریسک خشکسالی بسیار بالا مواجه هستند. از دیدگاه مخاطره‌آمیز بودن ریسک نیز، نرخ بلای خشکسالی در این دشت‌ها به‌طورکلی بیشتر از 5/0 است که احتمال ریسک مربوطه آن به‌ترتیب در دشت‌های شازند، خمین و ساوه، هر 8/4، 2/3 و 2/1 سال یک‌بار است.