سعید شاه حسینی

چکیده پیشینه و اهداف: دانش‌آموزان مدارس به دلیل دانش ناکافی در زمینه بهداشت­ فردی و شیوه‌های آن، اغلب تحت‌تأثیر خطرات سلامتی قرار می‌گیرند. مشکلات و بیماری‌های به وجود آمده در اثر عدم رعایت بهداشت ­فردی، به‌عنوان یک مشکل جدی در سلامت عمومی‌ نمود پیدا می‌کند و نقش مهمی‌در شیوع بیماری­ های مسری و قطع ارتباطات اجتماعی آنها دارد. اهمیت مطالعه و استفاده از رسانه کمیک ­استریپ با موضوعات بهداشتی در آموزش آن است که فرصتی برای انعکاس مطالب در مورد اثرگذاری داروها، فشارهای پیش روی بیماران و خانواده‌های آن‌ها و حتی در مورد تجارب درونی برای دانش‌آموزان فراهم می‌کند. لذا نظر به اهمیت آموزش بهداشت­ فردی در سنین حساس کودکی و دوران مدرسه، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش به توسط رسانه کمیک ­استریپ بهداشت فردی برمهارت­های اجتماعی دانش‌آموزان پایه چهارم ابتدایی انجام شد. روش‌ها‌: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از لحاظ ملاک جمع‌آوری اطلاعات نیمه تجربی است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش‌آموزان پایه چهارم شهر دزفول در سال تحصیلی 1400-1399 بودند. حجم جامعه آماری 1825 نفر بوده که از بین آنان 30 نفر با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به ­صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند (هرگروه 15نفر). ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش، رسانه کمیک­ استریپ محقق ساخته و همچنین پرسش‌نامه مهارت­ های اجتماعی گرشاسم و الویت (1990) فرم معلم بود که طی دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون توسط معلم تکمیل شد. برنامه آموزشی طی 8 جلسه 45 دقیقه ای و در طی سه هفته برای گروه آزمایش انجام شد و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. و در پایان جلسات هر دو گروه مجدد مورد ارزیابی قرار گرفتند. به‌منظور بررسی داده‌ها از نرم‌افزار spss نسخه 22 و روش تحلیل کوواریانس تحلیل شد. لازم به ذکر است که پیش فرض ­های آزمون مذکور از طریق آزمون‌های کلموگروف- اسمیرنوف و لوین بررسی شد. یافته‌ها: یافته ­های به‌دست آمده پس از تجزیه و تحلیل داده ­ها نشان داد که بین افراد شرکت‌کننده در گروه آزمایش و کنترل در میزان کسب مهارت ­های اجتماعی تفاوت معناداری وجود داشته است، به گونه‌ای که مهارت ­های اجتماعی دانش‌آموزانی که با استفاده از رسانه کمیک ­استریپ بهداشت فردی را یادگرفته‌اند نسبت به دانش‌آموزان گروه کنترل بالاتر بوده است. لذا استفاده از روش مداخله‌ای (آموزش به‌وسیله رسانه کمیک ­استریپ بهداشت ­فردی) بر متغیر مهارت‌های اجتماعی مؤثربوده است (P≤0/05). نتیجه‌گیری: استفاده از کمیک استریپ به‌عنوان یک رسانه تصویری و جذاب در جهت آموزش مطالب بهداشت ­فردی می‌تواند منجر به تقویت مهارت ­های اجتماعی دانش‌آموزان پایه چهارم ابتدایی شود؛ زیرا دانش‌آموزان با تفسیر قاب­ های ناقص کمیک استریپ، به‌طور فعال با داستان‌ها و روایت­های بهداشتی تعامل خواهند داشت و در نتیجه دانش و سواد آن­ها در زمینه چگونگی ایجاد و ارتقاء مهارت­های اجتماعی مطلوب و سالم در موقعیت­ های واقعی زندگی بهبود خواهد داشت. به نظر می­ رسد رسانه کمیک ­استریپ به دلیل عینی کردن مطالب و متناسب بودن با مرحله رشد کودکان، رسانه مناسب و گزینه مطلوبی به‌منظور آموزش به فراگیران است؛ بنابراین پیشنهاد می ­شود استفاده از این رسانه جدید به‌منظور آشنایی و عمق بخشیدن به تجربیات یادگیری شاگردان در زمینه آموزش مهارت­ های اجتماعی، در دستور کار آموزش و پرورش قرار گیرد.