رضا پورایمانی

چکیده: در این پژوهش، فعالیت 4 عنصر پرتوزای 226Ra،232Th ،40K و 137Cs در گوشت و پوست 3گونه ماهی شامل ماهی کپور پرورشی، سنگسر خلیج فارس و گونه ای هامور به نام برطام به روش طیف سنجی گاما به کمک آشکارساز فوق خالص ژرمانیوم (HPGe) با بازدهی نسبی 30% تعیین شد. همچنین غلظت 12 عنصر کم مقدار Al، Ca، Cl، Mg، Mn، Br، Na، Fe، Cr،Zn ،Sc و As نیز به روش فعال سازی نوترونی در راکتور مینیاتوری اصفهان (MNSR) تعیین گردید.فعالیت ویژه هسته های 232Thو 137Cs کمتر از مقدار آشکار سازی بود. فعالیت پتاسیم در نمونه های گوشت در بازه ی 04/7 ± 61/140 تا 10/12 ± 26/404 با میانگین 14/247 اندازه گیری شد(Bq/kg)).و در نمونه های پوست از 44/4 ± 66/67 تا 37/10 ± 06/185 با میانگین 74/120 ( (Bq/kg تغییر میکند. فعالیت 226Ra فقط در 3 نمونه پوست قابل اندازه گیری بود که در بازه 31/0 ± 23/3 تا 26/0 ± 33/8 با میانگین 38/5 بر حسب Bq/kg اندازه گیری شد. شاخص های نرخ مصرف (Cr)، دوز موثر سالیانه (AACED ) و خطر ابتلا به سرطان برای قسمت های خوراکی هر گونه به طور میانگین محاسبه شد، که در این مورد هیچ خطری مصرف کننده را تهدید نمیکند.در بخش فعال سازی به جز آرسنیک، غلظت هیچ کدام از عناصر بالاتر از حد استاندارد نبود. همچنین میزان مجاز مصرف هر گونه بر اساس میزان جذب روزانه فلزات (DI) محاسبه شد که بسیار بالاتر از سرانه مصرف ماهی کشور (10.5 کیلوگرم در سال) تعیین گردید.آرسنیک موجود در نمونه برطام (دریایی ) به طور میانگین 15 (ppm) گزارش شده است که از حد استاندارد بالاتر و سرانه مصرف روزانه مجاز آن (CRlim)، طبق داده های این پژوهش 0013/0 میلی گرم در روز تعیین گردید.