رضا محمدی گل

پودر گیاه آویشن در صنایع غذایی و دارویی کاربرد فراوانی دارد. طیف‌سنجی نوری ابزاری کارآمد برای آنالیز و شناسایی ترکیبات موجود در مواد غذایی پودری است. این روش به دلیل دقت و سرعت بالا، به‌طور گسترده‌ای در کنترل کیفیت و ارزیابی ترکیبات شیمیایی مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. طیف‌های اخذشده از مواد مختلف علاوه‌بر اطلاعات ناشی از ساختار مولکولی نمونه، حامل داده‌های ناخواسته از قبیل نویز و نور پس‌زمینه است. لذا برای رسیدن به مدل واسنجی دقیق و قابل ‌اعتماد معمولاً پیش‌پردازش داده‌های طیفی قبل از مدل‌سازی ضرورت دارد. در این پژوهش تأثیر روش‌های هموارسازی، مشتق اول، توزیع نرمال استاندارد (SNV) و تصحیح پراکنش افزاینده (MSC) در دقت جداسازی نمونه‌های پودری آویشن در مختصات مؤلفه‌های اصلی مورد بررسی قرار گرفتند. پودرهای آویشن در سه سایز عبوری از الک‌های با مش ۳۰، ۵۰ و ۱۰۰ و به‌صورت‌های بدون تراکم و تراکم‌یافته آماده شدند. در بین پیش‌پردازش‌های بررسی‌شده، اعمال پیش‌پردازش‌های SNV و MSC باعث تفکیک بهتر طیف‌های نمونه تراکم‌یافته در مختصات مؤلفه‌های اصلی اول و دوم شدند. در پودرهای بدون تراکم، بدون انجام پیش‌پردازش بین نمونه‌ها در مختصات مؤلفه‌های اصلی اول و دوم جدایش حاصل نشد، اما با اعمال سه پیش‌پردازش هموارسازی ساویتزکی گولای، SNV و MSC پودر ریزسایز (عبوری از مش۱۰۰) از بقیه تفکیک شد. روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی (PCA) در جداسازی نمونه‌های پودری آویشن پتانسیل و کارایی لازم را دارد.