ناصر حسینی

سابقه و هدف: جنتامایسین از آنتی بیوتیک های آمینوگلیکوزیدی است که در درمان عفونت هایی با باکتری های گرم منفی استفاده می شود. به علت دارا بودن عوارض جانبی از قبیل سمیت کلیوی، استفاده از آن محدود شده است. هدف از این مطالعه بررسی اثرات پس درمانی عصاره متانولی گزنه بر روی سمیت کلیوی ایجاد شده توسط جنتامایسین بود. مواد و روش ها: این مطالعه بر روی 32 سر موش صحرایی نر از نژاد ویستار (Wistar)، در محدوده وزنی 250-200 گرم صورت گرفت. موش ها به صورت تصادفی، به4 گروه تقسیم شدند و در هر گروه، 8 موش صحرایی قرار گرفت. 1. گروه کنترل بدون دریافت جنتامایسین یا دارو؛ 2. گروه درمان با جنتامایسین (mg/kg/d 100) به صورت داخل صفاقی، برای 8 روز و ml/kg 4 آب مقطر از طریق گاواژ، برای دو روز بعد؛ 3. گروه درمان با نرمال سالین به صورت داخل صفاقی، برای 8 روز و دریافت mg/kg 200 عصاره متانولی گزنه، برای دو روز بعد؛ 4. گروه درمان با جنتامایسین (mg/kg/d 100) به صورت داخل صفاقی، برای 8 روز و دریافت عصاره متانولی گزنه، برای دو روز بعد. در روز دهم، پس از آخرین تجویز، حیوان در قفس متابولیسم قرار داده شد و حجم ادرار به روش گراویمتری اندازه گیری شد. پس از بی هوشی، میزان فشار خون، با کمک دستگاه پاور لب (Power Lab) و میزان جریان خون شریان کلیه، با کمک دستگاه جریان نگار (Flow meter) اندازه گیری شد. پس از خون گیری از آئورت و استحصال پلاسما، میزان اوره، کراتینین، سدیم، پتاسیم و اسمولالیته در نمونه های پلاسما و ادرار تعیین گردید. بعد از خارج کردن هر دو کلیه، کلیه چپ جهت تهیه نمونه بافتی و رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین (H&E) در فرمالین 10% و کلیه راست، جهت مطالعه بیوشیمیایی FRAP, MDA در С°20- نگه داری شد. یافته ها: پس درمان با عصار متانولی گزنه به صورت معناداری افزایش ایجاد شده توسط جنتامایسین در سطوح اوره، کراتینین، دفع مطلق سدیم، دفع نسبی سدیم و پتاسیم و MDA را مهار کرد و کاهش ایجاد شده توسط جنتامایسین در کلیرنس کراتینین، اسمولالیته ادرار، جریان خون کلیه و FRAP را جبران نمود. نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که عصاره گزنه احتمالاً از طریق کاهش استرس اکسیداتیو و ایجاد اثرات ضد التهابی و گشادکننده رگی می تواند در بهبودی سمیت کلیوی ایجاد شده توسط جنتامایسین مؤثر باشد