موسی سلگی

در راستای تامین امینت غذایی ماندگاری محصولات پس از برداشت، در چند دهه‌ی اخیر مورد توجه بیشتری قرار گرفته است، روش های متعددی برای بهبود طول عمر محصولات کشاورزی توسعه یافته که در سالهای اخیر تمایل عمده‌ی پژوهشگرهای فعال در این زمینه به استفاده از عصاره‌های گیاهی و پوشش‌های خوراکی افزایش چشمگیری داشته است. در این پژوهش که در قالب سه مرحله انجام شده است، در مرحله ابتدایی تهیه‌ی اسانس گیاه دارویی خوشاریزه (Echinophora Platyloba) به‌عنوان یکی از مهمترین گیاهان دارویی بومی ایران پرداخته شده و پس از استحصال اسانس این گیاه ساخت و مشخصه‌یابی نانوامولسیون حاوی اسانس آن انجام شده است، و در مرحله‌‌ی نهایی از نانوامولسیون مورد نظر به عنوان تیمار، جهت بهبود ماندگاری توت فرنگی و بررسی اثر بخشی آن استفاده گردیده است. در مرحله‌ی اول، از گیاه دارویی خوشاریزه در آزمایشگاه و با استفاده از دستگاه کلونجر اسانس‌گیری شد. در مرحله‌ی دوم پس از ساخت نانوامولسیون، میزان توزیع اندازه ذرات امولوسیون روغن در آب توسط آنالیز تفرق دینامیک نور (DLS) و پتانسیل زتا مورد بررسی قرار گرفت. متوسط اندازه‌ی میسل‌های دربرگیرنده‌ی اسانس این گیاه با استفاده سرفکتانت‌های بهنیه در حدود 8/44 نانومتر بدست آمد. در مرحله‌ی سوم نیز، ماندگاری و صفات ظاهری، پس از تیماررسانی توت ‌فرنگی‌ها در 9 گروه اصلی و متفاوت ، شامل 8 گروه تیماررسان و یک گروه آب ‌‌مقطر به‌عنوان نمونه‌ی شاهد مورد ارزیابی قرار گرفتند. تیمار رسان‌های 8 گانه شامل صمغ عربی (5 درصد)، آلوئه ورا (20 درصد)، اسانس خالص (5/0 درصد)، اسانس خالص (1 درصد)، ترکیب نانوامولسیون اسانس(5/0 درصد) به‌همراه آلوئه ورا (20 درصد)، ترکیب نانوامولسیون اسانس(5/0درصد) به-همراه صمغ عربی( 5 درصد)، ترکیب نانوامولسیون اسانس (1 درصد) به‌همراه آلوئه ورا (20 درصد) و ترکیب نانوامولسیون (1 درصد) به‌همراه صمغ عربی ( 5 درصد) می‌باشند. روش تیماردهی به‌صورت غوطه-وری انجام گردید. تیمارها طی دوره‌ی انبارداری در دمای 5 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 75 درصد نگهداری و در روزهای صفر، 3، 6، 9، 12 و 15 صفات درصد کاهش وزن، مقایسه‌ی وزن خشک، مواد جامد محلول، pH آب میوه، اسیدیته‌ی قابل تیتراسیون، سفتی بافت میوه، میزان قهوه ای شدن، آنتوسیانین کل و درصد پوسیدگی اندازه‌گیری شدند. مرحله‌ی سوم به‌صورت فاکتوریل و بر پایه طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. هر گروه (تیمار) نیز شامل 3 تکرار بود. نتایج این آزمایش نشان داد که تمامی تیمارهای 8گانه عملکرد بهتری در مقایسه با نمونه‌های شاهد داشتند. به‌ویژه، 4 گروهی که حاوی نانوامولسیون اسانس خوشاریزه بودند، در حفظ بیشتر انبارمانی تاثیر بیشتری را از خود بروز دادند. در نهایت با اختلاف معنی‌دار آماری، بهترین نتیجه مربوط به گروه ترکیب نانوامولسیون اسانس (5/0درصد) به‌همراه آلوئه ورا (20 درصد) بود.