محمد رضا وصالی ناصح

پیامدهای نامطلوب حوادث شغلی، هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم سنگینی را بر نیروی انسانی، سرمایه‌ مالی و اعتبار سازمان‌ها تحمیل می‌نماید. حوادث بین‌المللی در محیط‌های کاری به شدت تحت تاثیر خطاهای انسانی است. برخلاف انتظار، در کشور توسعه‌یافته ژاپن نیز تکرار خطاهای انسانی در رخداد حوادث شغلی و صنعتی قابل توجه است. از این رو، در پژوهش حاضر و با استفاده از رویکرد کلتز، به ارزیابی 40 حادثه منتخب گزارش‌شده در پایگاه داده حوادث مرکز بین‌المللی ایمنی و بهداشت‌حرفه‌ای ژاپن پرداخته‌ شده است. نتایج بیانگر رخداد 97 خطای انسانی (به صورت میانگین، 43/2 خطا در هر حادثه) می‌باشد که به ترتیب خطای سازمانی، اشتباه، نقض مقررات، عدم تناسب کار با فرد و اختلال حواس، پرتکرارترین نوع خطاها بوده است. همچنین، صنایع فرآیندی، ساخت و ساز، صنایع تولیدی، تعمیر و نگهداری، حمل و نقل بار، صنایع چوب، تولید کاغذ، خرده یا عمده فروشی، مدیریت پسماندهای صنعتی و فرآوری غذاهای دریایی، به‌ترتیب مستعدترین صنایع آسیب‌پذیر توسط خطاهای انسانی بوده‌اند. در میان 12 علت شناسایی شده کشته و مجروح شدن افراد، به دام افتادن، انفجار و له‌شدگی پرتکرارترین علل می‌باشند. در نهایت راهکارهایی جهت کنترل و مدیریت خطاهای انسانی، متناسب با نوع آنها ارایه شده‌است.