محمد حسین مرادی

درک مکانیسمهای ژنتیکی سازگار، یکی از اساسیترین تلاشهای صورت گرفته در حوزهی اصلاح نژاد است و اهمیت آن با توجه به پیشبینی نحوهی پاسخ موجودات به شرایط زیست محیطی، به طور فزاینده رو به افزایش میباشد. اروپا با تعداد زیاد گونههای بومی، نشان دهنده چهار مورد از پنج اصل و نسب تکاملی ،Apis melliferaبخش عمدهای از تنوع ژنتیکی را در اختیار دارد. در این پژوهش بر اساس دادههای 25جایگاه ریزماهوارهای 344زنبور از پنج زیرگونه در اروپا و دادههای توالی یابی از 2145زنبور عسل کارگری که نمایندهی 22جمعیت در سرتاسر اروپا میباشند، جهت بررسی ارتباط بین دادههای نسل قدیم ریزماهوارهای و نسل جدید توالی یابی با به کارگیری روشهای بیوانفورماتیکی، استفاده شده است. نتایج مروری مربوط به آنالیز نشانگرهای ریزماهوارهای در بین این پنج گونه، در مجموع 252آلل با میانگین 11آلل، میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده و مورد انتظار 0/461و 0/459در بین جمعیتهای مورد بررسی بوده است. مشاهدات مربوط به آنالیز دادههای توالی یابی که بخش اصلی این مطالعه میباشد، به نتایجی بر مبنای تعیین دقیق موقعیت توالیهای ریزماهوارهای و متغیرها بر روی دادههای توالی یابی منجر شد. این نتایج نشان دهندهی طیف وسیعی از متغیرها، به ویژه SNPها و توالیهای جدیدی از ریزماهوارهها بود که در روش PCRقابل دسترس نبودند. در بین 25نشانگر مورد بررسی، نتایج حاصل از برآورد فرآوانی آللی متغیرها در طول ژنوم، با بیشترین فرآوانی در جایگاه A008برای ،A.m.melliferaجهش حذف 12جفت بازی با 65درصد فرآوانی و A.m.ligusticaنیز جهش درج دو جفت بازی با فرآوانی 26درصد ثبت شد که تفاوتهای بارزی در میزان فرآوانیها را نشان داد. اطلاعات حاصل از تعیین فرآوانی متغیرها و SNPهای رخ داده شده در توالی ریزماهوارهای، بسیار حائز اهمیت هستند و میتوانند منجر به ایجاد توالیهای جدیدی در طول ژنوم گردند که یکی از عوامل اصلی در ایجاد تفاوت بین گونهها میباشد و اگر این SNPها در نواحی ابتدایی و انتهایی آغازگرها رخ دهند، منجر به تغییرات بسیاری در بیان ژن و ادامه روند تکنیکهای بررسی توالیهای ژنومی میگردد.