محمدجواد نحوی نیا

با توجه به شرایط خاص اقلیمی کشور و پائین بودن امکان افزایش منابع جدید آب مورد استفاده در بخش کشاورزی و ضررورت افزایش تولیدات کشاورزی از منابع آب محدود، توجه به مدیریت آب در مزرعه، افزایش بهره وری آب کشاورزی از ضروریات بخش کشاورزی است. تعیین علل پایین بودن راندمان آبیاری در کشور و ارائه راهکارهای مناسب بررای ارتقا راندمان و بهره وری مصرف آب میتواند در سطح ملی کمک زیادی به بهبود و اصلاح راندمان آبیاری در سطح کشور نماید. در این تحقیق، نتایج حاصل از مطالعات انجام شده (1644 مورد آبیاری اندازه گیری شده) در خصوص ارزیابی راندمان آبیاری در سامانه ها و شبکه های مختلف آبیاری (سنتی و پائین دست سدها) در سطح کشور طی چند دهه اخیر (99-1350) جمع آوری و تجزیه و تحلیل شده اند. متوسط راندمان کاربرد آب آبیاری از حداقل 22/5 تا 86/7 درصد متغیر و میانگین آن 57/1 درصد می باشد. جمع بندی راندمان کاربرد آب آبیاری به تفکیک چهار دهه مورد مطالعه حاکی از افزایش 8 درصدی در راندمان کاربرد در طی این دوره است. بیشترین راندمان کاربرد آبیاری مربوط به اراضی کشاورزی تحت منبع زیر زمینی چاه (62/8 درصد) و کمترین آن مربوط به شبکه سنتی 51/4 درصد است. متوسط مقدار راندمان کاربرد آب آبیاری در دو روش آبیاری تحت فشار و سطحی به ترتیب حدود 4/66 و 5/54 درصد است. بیشترین راندمان کاربرد آبیاری مربوط به محصولات باغی 69/2 درصد و کمترین راندمان کاربرد آبیاری مربوط به حبوبات 31/4 درصد می باشد.