محمدجواد نحوی نیا

این تحقیق به منظور ارزیابی مدل اگروهیدرولوژیکی SWAP3.03 در شبیه سازی نیمرخ رطوبت و شوری خاک تحت کشت ارقام گندم در شرایط کیفیت و کمیت های مختلف آب آبیاری در سال زراعی 85-1384 در مزرعه آزمایشی دانشگاه بیرجند انجام شد. آب آبیاری از سه حلقه چاه با شوری مختلف در مزرعه آزمایشی مورد نظر (با EC های مختلف 1.4 ، 4.5 و 9.6 دسی زیمنس بر متر) تأمین شد. ابتدا مدل نسبت به پارامترهای هیدرولیکی لایه های خاک و انتقال املاح بر اساس یک مطالعه انجام شده در مزرعه آزمایشی به خوبی واسنجی گردید. نتایج این تحقیق نشان داد میانگین فصلی توزیع شوری و رطوبت در پروفیل خاک در تیمارهای آبیاری کامل I3 و پر آبیاری I4 (تأمین 125 درصد آب مورد نیاز) یکنواخت تر از سایر تیمارها می باشد. حداکثر غیر یکنواختی در تیمار های تحت تنش آبی و شوری مشاهده می گردد. نتایج شبیه سازی شده توسط مدل نشان می دهد که اعمال تیمارهای کم آبی و شوری باعث کاهش دقت مدل در پیش بینی رطوبت و شوری در مراحل زمانی مختلف پس از کاشت گندم می شود. بهترین براوردهای مدل در تخمین پارامترهای رطوبت و شوری، به ترتیب مربوط به تیمار I3 (آبیاری کامل) (0.95=R2 برای کلاس شوریS1، 0.94=R2 برای کلاس شوری S2 و 0.93=R2 برای کلاس شوری S3 برای تخمین رطوبت و 0.77=R2 برای کلاس شوری S1، 0.82=R2 برای کلاس شوری S2 و 0.91=R2 برای کلاس شوری S3 برای تخمین شوری و I2 (تأمین 75 درصد آب مورد نیاز) (0.85=R2 برای کلاس شوریS1، 0.82=R2 برای کلاس شوری S2 و 0.78=R2 برای کلاس شوری S3 برای تخمین رطوبت و 0.7=R2 برای کلاس شوری S1، 0.73=R2 برای کلاس شوری S2 و 0.85=R2 برای کلاس شوری S3 برای تخمین شوری) می باشد. روند تغییرات دقت مدل در براورد پروفیل رطوبت و شوری خاک، از سطح خاک به سمت عمق کاهشی است (0.72-0.89=R2 برای رطوبت و 0.71-0.87=R2 برای شوری). با وجود تغییرات رطوبت و شوری خاک در لایه ی سطحی خاک، ضریب تبیین بالا (0.89=R2 برای رطوبت و 0.87=R2 برای شوری) در لایه های نزدیک به سطح خاک، نشان دهنده ی کاربرد مطلوب مدل SWAP برای شبیه سازی رطوبت و شوری خاک می باشد.