شیوه ی نگرش و رویکرد شاعران و نویسندگان به جهان را در قالب اثر ادبی و از خلال دستگاه بلاغی آن ها می توان مشاهده کرد. یکی از عوامل تاثر گذار در شکل گیری و دگرگونی دیدگاه ها و رویکردها تحولاتی است که جهان آن ها در سطوح مختلف در بر می گردد. یکی از ساختارهای مهم دستگاه بلاغی تشبیه است. در این پژوهش تلاش شده است تا نشان داده شود که چگونه ساختارهای تشبیهی بیدل در پیوند با دیگر ساختارهای بلاغی تحولات بافت های موقعیتی را در صورت مختلف اشکار می کند. از سوی دیگر به این مسئله پرداخته شده است که دگرگونی های آشکار و پنهان در این دوره چگونه افق های انتظار دوره های پیشین را تحت تاثیر قرار داده و گاه به پایه ریزی و شکل گیری افق های جدید منجر شده است.
