برقراری روابط خارج از ازدواج یکی از اساسی ترین عواملی است که کیفیت روابط زناشویی و اعتماد به همسر می دهد. هدف پژوهش حاضر طراحی مدل مفهومی پیشگیری از روابط خارج ازادواج با تکیه بربافت فرهنگی- اجتماعی ایران و رویکرد غنی سازی زندگی زناشویی بود. روش پژوهش کیفی از نوع نظریه زمینه ای بود. جامعه پژوهش شامل تمامی زوج های جوان مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر میانه در سال 99-1398 و متخصصان حوزه مشاوره و روانشناسی خانواده و ازدواج بودند. نمونه گیری به شیوه هدفمند تا رسیدن به درجه اشباع انجام شد؛ بنابر این نمونه شامل 30 زوج در دامنه سنّی 35-25 سال، 10 متخصص حوزه مشاوره و روانشناسی خانواده و ازدواج بودند که در مصاحبه نیمه ساختار یافته مشارکت کردند. داده های حاصل از مصاحبه به روش استراس و کربین (1990) تحلیل شدند. واکاوی تجربیات زیسته مصاحبه شوندگان منجر به شناسایی پنج مضمون اصلی شامل مراقبت زناشویی، پرورش صمیمیت چندگانه، راهبردهای سازنده حل تعارض، ملزومه های پیشگیری از روابط خارج ازدواج و راهبردهای غنابخش زندگی زناشویی) و 22 زیرمضمون شد. بر اساس مضامین حاصل شده مقوله «زندگی زناشویی توام با کیفیت و رضایت» به عنوان پدیده مرکزی پژوهش انتخاب شد. این یافته ها ضمن افزایش اطلاعات و آگاهی پیرامون چرایی و چگونگی شکل گیری روابط خارج از ازدواج، زمینه را برای طراحی مدل های آموزشی مبتنی بر این مدل نظری با هدف پیشگیری از گرایش زوج ها به روابط خارج ازادواج فراهم کرد. مشاوران، روان شناسان خانواده و زوج درمانگران می توانند از نتایج این پژوهش به عنوان مبنایی برای مداخله پیشگیرانه از روابط خارج ازدواج استفاده کنند.
