وضعیت شلوغی جادهها عامل بسیار مهمی در ترافیک شهری است و به یک دغدغه و نیاز اساسی در جامعه تبدیل شده است. رشد بیرویهی تولید خودرو از یک سو و عدم گسترش صحیح زیرساختهای جادهای از سوی دیگر باعث ایجاد تراکم شدید، تأخیرهای طولانی و سوانح زیاد رانندگی بهخصوص در شهرهای شلوغ شده است. برای حل مشکلات فوق پژوهشهای زیادی انجام شده که با استفاده از الگوریتمهای فرا ابتکاری به دنبال حل این مسائل بودند. در بسیاری از این الگوریتمها در ابتدای کار مسیریابی بهصورت تصادفی و در محدودهای بزرگ انجام میشود. این موضوع موجب افزایش زمان جستجو میشود. همچنین در تحلیلهای صورت گرفته بر مبنای این الگوریتمها تنها فاصلهی فیزیکی بین خودروها در نظر گرفته شده است. با توجه به اینکه عوامل محیطی نظیر ترافیک، در مسیریابی بسیار مؤثر هستند، باید تأثیر این عوامل را در مسیریابی در نظر گرفت. بدین منظور برای حل مشکلات مطرحشده یک روش برنامهریزی مسیر پویا مبتنی بر ترکیب الگوریتمهای کلونی مورچه و ازدحام ذرات با اعمال تابع ابتکاری کسینوس زوایا پیشنهاد شده است. این روش عوامل مختلف وضعیت جادهها از جمله طول جادهی شهری و ترافیک ورودی و خروجی تقاطعها را در مسیریابی وسایل نقلیه در نظر میگیرد و در مسیریابی برای نقاطی که همراستای مسیر پیمایش به سمت مقصد نهایی باشد شانس بیشتری قائل میشود. لذا هدف کلی این پایاننامه را میتوان کاهش نرخ انحراف و کاهش زمان جستجو در پیدا کردن بهینهترین مسیر تحت شرایط ترافیک جادهها عنوان کرد. بخشی از روش پیشنهادی این پایاننامه که مبتنی بر فاصله فیزیکی بین خودروها است، بر روی دادههای کتابخانهی معتبر ،TSPLIBاعمال شد این روش باعث کاهش زمان جستجو نسبت به سایر روشها شده است. در آزمایش برنامهریزی مسیر پویا تحت ترافیک جادهها برخی از تقاطعهای شهر تهران و شهر پکن انتخاب شد که الگوریتم پیشنهادی پایاننامه نسبت به سایر الگوریتمها میانگین تراکم و ازدحام کمتری ایجاد کرد
