این مطالعه به منظور بررسی اثر نانوکسیدروی در رقیق کننده انجماد اسپرم بر فراسنجه های کیفی اسپرم خروس پس از فرایند انجماد- یخ گشایی انجام شد، از تعداد 10 عدد قطعه خروس نژاد راس با سن 32 هفتگی برای اسپرم گیری استفاده شد. خروس ها در سالن تحقیقاتی گروه مدیریت پرورش طیور دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، در قفس های انفرادی نگهداری می شدند. خروس ها به مدت 10 روز برای اسپرم دهی عادت دهی شدند و اسپرم گیری از خروس ها به روش مالش شکمی انجام شد. بلافاصله پس از اسپرم گیری، نمونه های منی در آب 37 درجه سلسیوس قرار داده شده و برای ارزیابی کیفیت اسپرم به آزمایشگاه منتقل شدند. رقیق کننده شاهد بدون اضافه کردن ماده آزمایشی آماده شد سپس غلظت های 50 ، 100 و 200 میکروگرم نانواکسیدروی و100 میکروگرم اکسید روی به رقیق کننده لیک اضافه شد و بعد از فرآیند انجماد-ذوب فراسنجه های کیفی اسپرم شامل پارامترهای فراسنجه های حرکتی، زنده مانی، سلامت غشا، مورفولوژی اسپرم، یکپارپگی آکروزوم، میزان پراکسیداسیون لیپیدهای غشایی اسپرم و نیز درصد میتوکندری های فعال اسپرم در گروه کنترل و گروه های تیماری ارزیابی شدند. در این آزمایشنتایج نشان داده که افزودن سطح 100 میکروگرم اکسید روی و سطوح 50 و 100 میکروگرم نانو اکسید روی توانست شاخص-هایی مانند جنبایی کل و پیشرونده، سلامت غشا، فعالیت میتوکندری، یکپارچگی غشا، زنده مانی اسپرم را به طور معنی دار نسبت به تیمار شاهد بهبود بخشد همینطور این دوز از ماده توانست باعث کاهش مرگ اسپرم ها شود(pP<0/05). میزان 100 میکروگرم از هر دو ماده (اکسیدروی و نانواکسیدروی) توانست باروری را به طور معنی داری نسبت به تیمار شاهد افزایش دهد(pP<0/05) اما تاثیری بر جوجه آوری نداشت. استفاده از دوز 200 میکروگرم نانواکسیدروی هیچ تاثیری نسبت به تیمار شاهد بر صفات اندازه گیری شده نداشت. استفاده از اکسید روی و نانو اکسید آن هیچ تاثیری بر سرعت حرکت چه در مسیر مستقیم و چه در مسیر منحنی نداشت. می توان نتیجه گرفت استفاده از عنصر روی می تواند باعث بهبود صفات و خصوصیات اسپرم شود.
