حقیقت و شوون انسان به عنوان تجلی اسم اعظم الاهی و جامع عوالم خلقی چیست؟ هستی شناسی عرفان اسلامی، بر وحدت شخصی وجود و کثرت ظهورات وجود بنا شده است. تاثیر این نگاه بر انسان شناسی عرفانی چیست؟ بر اساس این نگاه، یک هستی مطلق وجود دارد که تجلیات بی شماری کرده و کمالات خود را به تفصیل جلوه داده است. حقیقت انسان اولین تعین مطلق یا اولین ظهور حق تعالی است، ولی انسان (کامل) علاوه بر تعین اول، در سایر مراتب وجود نیز حضور دارد و به همین دلیل، برخلاف تعین اول و برخلاف سایر تعین های کلی و جزئی، هم وحدت حق را جلوه می دهد و هم کمالات بی شمار او را. انسان تنها ظهور حضرت حق است که همه اسماء و صفات و کمالات خداوند را در خود جمع کرده و به نحو یکسان (بدون غلبه یکی بر دیگری) اظهار می کند و به اصطلاح، برزخ میان حق و خلق یا برزخ میان وحدت و کثرت است. در این مقاله، مهم ترین مبانی هستی شناختی عرفان اسلامی را که منجر به نوع خاصی از انسان شناسی شده و آثار وتبعات بسیار در مباحث کلامی دارد را بررسی کرده ایم.
