1403/09/05
مهدی ایمانی مقدم

مهدی ایمانی مقدم

مرتبه علمی:
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده:
نشانی: دانشگاه اراک، گروه معارف اسلامی
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی و نقد مبانی نظریۀ جامعۀ باز پوپر با نظر به مبانی جامعۀ معتدل الاهی
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها
مردمسالاری دینی، جامعۀ باز، جامعۀ بسته، عقلانیت انتقادی، دموکراسی منفی، کارل ریموند پوپر
سال 1400
مجله فصلنامه مطالعات معرفتي در دانشگاه اسلامي
شناسه DOI
پژوهشگران مهدی ایمانی مقدم ، حمید پارسانیا

چکیده

هدف: هدف از انجام این پژوهش، نقد مبانی نظری »نظریۀ جامعۀ باز« یا همان »لیبرال دموکراسی منفی« کارل پوپر بود. روش: پژوهش حاضر به روش نقد معرفتشناختی و ابطال روش ابطالگرایی در فلسفۀ علم پوپر صورت گرفت. یافتهها: هرچند پوپر در نظریهاش خواهان تحقق جامعهای مبتنی بر قبول اصالت فرد، محوریت قانون و تساوی در برابر آن، دموکراسی و آزادی بود، اما شرط تحقق همۀ این اصول را صرفاً بروز و نمود حذفی ارادههای انسانی میدانست. نظریۀ وی بر فرض »جهانهای سهگانه« در هستی شناسی، »ابطالگرایی« در فلسفۀ علم و »استحالۀ کسب یقین« در معرفتشناسی استوار شده و در مقابل این نظریه، نظریۀ مردمسالاری دینی قرار دارد که در قرائت اسلام ناب بر پایۀ قبول مبدء و معاد و منزلت خلیفه اللهی انسان، مبتنی بر »رئالیسمِ« هستی شناختی، »اثباتگراییِ تجربی و عقلانی و وحیانی« در فلسفۀ علم و »امکان و بلکه ضرورت کسب یقین« در معرفتشناسی استوار شده است. نتیجهگیری: نتایج حاصل از مقالۀ حاضر میتواند تناقض موجود در ادعای »اصلاحات گامبهگام منفی«، طرح شده از سوی اصلاحطلبان پوپری در دنیای اسلام و ایران اسلامی را عیان سازد و رهیافتی به یکی از بنیادیترین و تاریخیترین مسائل حوزه فلسفۀ سیاست؛ یعنی »مبانی مشروعیت در تحقق و بقای حکومت« باشد.