در این تحقیق از نانو هیدروکسی آپاتیت اصلاح شده با سورفکتانت SDS (سدیم دودسیل سولفات) به عنوان یک جاذب کارا و جدید برای حذف تولوئیدین آبی از محلول آبی استفاده شده است. با روش اسپکتروفوتومتری مرئی، میزان رنگ باقی مانده اندازه گیری شد. اثر عواملی مانند pH، غلظت رنگ، زمان و مقدار جاذب بر بازده حذف و یا ظرفیت جاذب بررسی شد. به منظور مطالعه رفتار تعادلی برهمکنش جاذب-جذب شونده، همدماهای لانگمویر، فروندلیچ، تمکین و دوبینین - رادشکویچ مورد بررسی قرار گرفت و داده های تجربی به خوبی توسط همدمای لانگمویر با 999/0=R2 توصیف شد و بیشینه ظرفیت جذب (qmax) در مدل خطی و غیر خطی به ترتیب برابر با 17/38 و 54/37 (میلی گرم بر گرم) محاسبه شد. اثر حضور یون های Mg2+، Ca2+، k+، +Na در بازده حذف رنگ تولوئیدین آبی بررسی شد در حالی که حضورشان اثر قابل ملاحظه ای بر بازده حذف نداشته است. میزان واجذبی رنگ تولوئیدین آبی از نانو جاذب هیدروکسی آپاتیت اصلاح شده با استفاده از NaOH ، HCl، HNO3، CH3COOH مطالعه شد. طیف FT-IR و تصاویر SEM جهت شناسایی گروهای عاملی درگیر در فرایند جذب، ثبت و بررسی گردید.