جواد مظفری

ورود فلزات سنگین به تالاب‌ می‌تواند آسیب زیادی را به محیط زیست آن وارد کند. در این پژوهش به بررسی آزمایشگاهی کاهش میزان فلزات سنگین با استفاده از مواد ارزان قیمت و در دسترس پرداخته شد. بدین منظور سه فلز سرب، کروم و نیکل مورد بررسی قرار گرفتند. برای بررسی کاهش فلزات سنگین از سه تیمار خاک‌اره، کاه و کلش و زئولیت کلینوپتیلولیت در ستون‌های آزمایشگاهی استفاده شد. ستون‌های آزمایشی به طول یک متر و قطر 160 میلی‌متر تهیه گردید و پساب شبیه‌سازی شده از آن‌ها عبور کرد. نتایج نشان داد، بیشینه جذب فلز سرب در کاه و کلش (6/37 درصد) بهتر از خاک‌اره (33 درصد) و زئولیت (2/12 درصد) و بیشینه جذب فلز کروم در زئولیت (4/44 درصد) بیشتر از خاک‌اره (2/40 درصد) و کاه و کلش (6/37 درصد) می‌باشد. در نهایت برای جذب نیکل، خاک‌اره (4/39 درصد) نتایج بهتری را نسبت به کاه و کلش (9/35 درصد) و زئولیت (3/33) ارائه داده است. نتایج آزمون آنالیز واریانس یک‌طرفه نشان داد که میزان جذب هر سه فلز سنگین در تیمارها، در سطح 1 درصد معنی‌دار می‌باشد و هر سه جاذب توانایی جذب فلزات سنگین مورد بررسی را داشته‌اند. همچنین با توجه به آزمون LSD به جز در جذب سرب توسط زئولیت، تفاوت معنی‌داری بین جاذب‌های مورد استفاده وجود نداشته است.