جلیل مرادی

زمینه و هدف: رشد حافظه مقوله‌ای اساسی در بررسی انسان و به ویژه کودکان است و چگونگی تغییرات آن در گذر سالیان زندگی با شرایط متفاوت هدف بسیاری از پژوهش ها بوده است، هدف ما از این پژوهش بررسی چگونگی رشد حافظه کاری دیداری-فضایی و حافظه ضمنی-حرکتی در کودکان فعال و غیر فعال نسل آلفا بود، زیرا که پژوهش ها در این زمینه محدود بوده و در آخر پژوهش حاضر برای بررسی و کمک به رشد بهتر و کارامدتر حافظه کودکان می باشد. مواد و روش ها: جامعه آماری این پژوهش را دانش آموزان مقطع ابتدایی از کلاس دوم تا ششم مدرسه ابتدایی تشکیل می-دهند. نمونه آماری به صورت غیرتصادفی هدفمند و حجم نمونه بر اساس نرم افزار جی پاور انتخاب شده است. حجم نمونه حاضر 100 نفر بود و از هر کلاس حداقل ۲۰ نفر که نیمی فعال و نیمی غیر فعال هستند انتخاب شدند. برای انتخاب دانش آموزان مناسب تحقیق، از پرسشنامه فعالیت بدنی و آشنایی با تکنولوژی روز استفاده کردیم. برای انجام پژوهش از آزمون های حافظه تکلیف تطبیق رنگ زنجیره ای و کرسی بلاک استفاده شد، که هر دانش آموز در دو نوبت آزمون ها را کامل کرد و نمرات او ثبت شد. پس از ثبت نمرات از آمار توصیفی و آزمون شاپیرو ویلک برای بررسی نرمال بودن داده ها استفاده کردیم. پس از آن از آزمون تحلیل واریانس دو راهه برای بررسی تغییرات و تفاوت ها در سنین مختلف استفاده کرده ایم. برای این کار از نرم افزار SPSS نسخه 27 و سطح معناداری (05/0) استفاده شد. یافته ها : نتایج تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد، سن بر رشد دو مولفه حافظه کاری دیداری _ فضایی و حافظه ضمنی _ حرکتی دانش آموزان مقطع ابتدایی موثر است و تفاوت معناداری (P=0/05) در تغییرات این متغیر ها در دانش آموزان به صورت کلی یافت شد، ولی تغییرات فقط در سنین 8 با 11 سال و 8 با 12 سال معنادار بود و تفاوت ها در بررسی مابقی رده های سنی (8 تا 12 سال) معنادار (P=0/05) نبود. در سوی دیگر مشخص شد که فعالیت بر رشد حافظه های مورد بررسی اثر چشمگیری ندارد و تفاوت معناداری (P=0/05) بین دانش آموزان فعال و غیر فعال در هر مقطع مشاهده نشد. نتیجه گیری : بررسی این پژوهش به ما نشان داد اگرچه حافظه کودکان ابتدایی در طول تحصیل از دید آماری رشد می کند و افزایش سن تاثیر مستقیم بر این امر دارد، ولی این تفاوت را نمی توان به فعالیت آن ها مربوط دانست که بتواند فردی را از فرد دیگر به کلی برتر سازد. رشد حافظه کاری و ضمنی-حرکتی درمحدوده سنی مورد بررسی ما یعنی نسل آلفا به بلوغ ساختاری و عملکردی مغز مربوط می شود، به ویژه قشر جلوی مغز، لوب های جداری و مخچه، پس میتوان گفت این نواحی ساختاری سیستم عصبی در طول سنین 8 تا 12 سال رشد زیادی دارند و باعث ثبات رشدی حافظه کودک می شوند.