حمیدرضا طلائی

سامانه ردیابی، مواد غذایی ناایمن و با کیفیت پایین را در مراحل تولید، پردازش و توزیع به حداقل می­رساند. برای پیاده­سازی سیستم ردیابی، باید محرک­هایی که قابلیت ردیابی در زنجیره­تامین مواد غذایی را فعال می­کنند، درک کرد. پژوهش حاضر تلاشی برای تحلیل محرک­های ایجاد قابلیت ردیابی در زنجیره­تامین مواد غذایی است. روش پژوهش حاضر، از نظر هدف کاربردی و از حیث گردآوری داده­ها، پیمایشی است. نمونه آماری پژوهش 20 خبره صنایع غذایی هستند. براساس مرور ادبیات و غربال­گری، 11 محرک ایجاد سیستم ردیابی مواد غذایی مشخص شدند. از پرسشنامه مدلسازی ساختاری تفسیری برای مقایسات زوجی توسط خبرگان استفاده شد. برای تجزیه­و­تحلیل داده­های گردآوری­شده، از روش مدلسازی ساختاری تفسیری به منظور سطح­بندی محرک­های ایجاد قابلیت ردیابی در زنجیره­تامین مواد غذایی استفاده شد و براین اساس، محرک­ها در نه سطح اولویت­بندی شده اند. در مدل ساختاری، پذیرش صنعت 4.0 به­عنوان محرک تاثیرگذار شناسایی شده و محرک­های حمایت از بازار و مزیت رقابتی دارای اثرپذیری بالایی هستند. برای تحلیل تاثیرات متقابل بین محرک­ها نیز از ماتریس تاثیرات متقابل (MICMAC) استفاده شد. در ادامه، به­منظور برازش ساختار به­دست آمده، از روش مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم­افزار Smart PLS 3.0 استفاده شده است. بدین منظور پرسشنامه­ای حاوی 33 سوال با طیف 5 گانه لیکرت طراحی گردید و به منظور تکمیل آن از 170 از کارکنان صنایع غذایی نظرخواهی گردید. روایی و پایایی پرسشنامه و همچنین برازش مدل نیز تائید شد. نتایج حاصل از این مطالعه می­تواند به عنوان چراغ راهی برای استقرار پایدار سامانه ردیابی در صنایع غذایی کشور مورد استفاده قرار گیرد.