حمیدرضا مومنی

کاردیومیوپاتی دیابتی به‌عنوان یک نارسایی قلبی مزمن در بیماران دیابتی تعریف می‌شود و مشخصه آن، نارسایی بطن چپ بدون وجود آترواسکلروز و فشارخون است. هایپرتروفی و آپوپتوزیس کاردیومیوسیت‌ها، فیبروز شدید و اختلال کارکرد سیستول و دیاستول همگی از علائم کاردیومیوپاتی دیابتی هستند. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیرات داروی گیاهی مریم‌گلی به‌تنهایی و همراه تمرینات ورزشی بر بیان ژن‌های مؤثر بر بروز کاردیومیوپاتی دیابتی بود. در این پژوهش، از یک مجموعه پایگاه‌های داده‌هایCOREMINE, KEGG, REACTOME و STRING برای تجزیه‌وتحلیل ژن‌های مرتبط با مسیر فیبروز و استرس اکسیداتیو درباره کاردیومیوپاتی دیابتی استفاده شد. ژن‌های مرتبط با این مسیر برای مراحل بعدی بررسی‌ها معرفی شد. پس از تعیین دوز بهینه داروی گیاهی مریم‌گلی، 48 سر موش‌های نر نژاد C57BL/6 خریداری‌شده از بخش لانه حیوانات پژوهشکده زیست‌فناوری رویان اصفهان، تحت شرایط استاندارد فوق‌الذکر القای دیابت توسط رژیم به مدت 16 هفته قرار گرفته است و برای دریافت تیمارهای مربوطه به پنج گروه هشت‌تایی تقسیم شدند: گروه اول موش‌های دیابتی (مصرف رژیم غذایی حاوی ترکیبات محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته در تمامی طول مدت آزمایش)، گروه دوم مریم‌گلی (مصرف عصاره خشک‌شده گیاه مریم‌گلی با دوز 65 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن موش به‌صورت گاواژ به مدت هشت هفته انتهایی آزمایش همراه تداوم مصرف غذای حاوی ترکیبات AGE)، گروه سوم ورزش (انجام تمرین ورزشی استقامتی به مدت هشت هفته انتهایی آزمایش همراه تداوم مصرف غذای حاوی ترکیبات AGE ) و گروه چهارم هم‌افزایی ورزش و دارو (انجام تمرین ورزشی استقامتی پیش از تیمار داروی گیاهی مریم‌گلی با دوز 130 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن موش به‌صورت گاواژ به مدت هشت هفته انتهایی آزمایش همراه تداوم مصرف غذای حاوی ترکیباتAGE ) و گروه پنجم شاهد. در پایان دوره آزمایش و تیمار، قبل از قربانی کردن موش‌ها برای خارج کردن بافت قلب، خون‌گیری انجام شد و سرم آن‌ها برای بررسی انسولین و قند خون ناشتا وHOMA-IR جمع‌آوری شد. سپس بیان ژن‌هایSMAD3, MAPK10, MAPK12 و miR-7117 در نمونه‌های بافتی قلب به‌وسیله تکنیک ریل تایم بررسی شد.این مطالعه نشان داد که در مدل حیوانی القاشده دیابت نوع ۲ با رژیم غذایی پرچرب حاوی ترکیبات AGE، میزان نسبی بیان ناقلین گلوکز وابسته به انسولین نسبت به گروه شاهد از نظر بیان ژن و پروتیین کاهش معناداری داشت (p<0/05). همچنین در تیمار مریم‌گلی و هم‌افزایی مریم‌گلی و ورزش، کاهش معنا‌داری در سطح گلوکز خون ناشتا (p<0/001) و انسولین(p<0/05) ناشتا نسبت به گروه دیابتی مشاهده شد. تمامی تیمارهای انجام‌شده توانسته‌اند شاخص HOMA-IR را به‌طور معناداری نسبت به گروه دیابتی کاهش دهند (p<0/05). در بررسی بیان ژن SMAD3 , MAPK10, MAPK12 افزایش معنادار میزان بیان این ژن‌ها در گروه دیابتی نسبت به گروه شاهد و سایر گروه‌ها (p<0/0001) دیده شد. همچنین کاهش معنادار در گروه ورزش نسبت به گروه دارو به‌تنهایی (p<0/001) و کاهش معنادار در گروه هم‌افزایی ورزش- دارو (Salvia+ Exercise) ) نسبت به تمامی گروه‌ها (p<0/01) مشاهده شد. در بررسی بیان ژن miR-7117 افزایش معناداری در گروه هم‌افزایی ورزش- دارو نسبت به سایر گروه‌ها مشاهده شد. همچنین افزایش معنادار در سطح بیان miR-7117 در گروه ورزش نسبت به گروه دارو(p<0/001) و در گروه دارو نسبت به گروه دیابتی و شاهد دیده شد (p<0/001).در این مطالعه تأثیر مستقیم عوامل محیطی همچون نوع تغذیه و سبک زندگی در بروز دیابت ۲ و همچنین آثار داروی گیاهی مریم‌گلی به‌تنهایی و در کنار ورزش بر بیان ژن‌های مؤثر بر بروز کاردیومیوپاتی دیابتی نشان داده و تأیید شد.