حمیدرضا مومنی

واکنش آکروزومی یک فرایند اگزوسیتوزی وابسته به کلسیم است که پس از الحاق غشای پلاسمایی اسپرم و غشای آکروزوم، موجب آزاد شدن محتویات آکروزوم شده و اسپرم را قادر به نفوذ در لایه های اطراف تخمک می نماید. با توجه به این که گیرنده های گلوتامات آینوتروپیک در ورود کلسیم به داخل سلول نقش دارند، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش این گیرنده ها در القا واکنش آکروزومی و هایپراکتیوشدن اسپرم موش انجام شد. در این مطالعه تجربی اسپر های اپی دیدیمی موش های سوری بالغ پس از شمارش به شش گروه تقسیم شدند به طوری که که در هر گروه 2 میلیون اسپرم وجود داشته باشد. 1- اسپرم های لحظه صفر 2- اسپرم های گروه کنترل 3- اسپرم های تیمار شده با آگونیست گیرنده گلوتاماتNMDA (L-glutamte) 4- اسپرم های تیمار مشترک با آنتاگونیست + آگونیست گیرنده NMDA (به ترتیبMK-801 وL-glutamte ) 5- اسپرم های تیمار مشترک با EGTA + آگونیست گیرنده گلوتامات NMDA (L-glutamte) و 6- اسپرم های تیمار شده با آگونیست گیرنده گلوتامات Non-NMAD (kainate). اسپرم های گروه های 2 تا 6 به مدت یک ساعت در انکوباتور 37 درجه سانتی گراد قرار گرفتند. تحرک اسپرم در گروه های مختلف براساس سازمان جهانی بهداشت (WHO) انجام شد. جهت بررسی واکنش آکرزومی در گروه های مختلف، از آن ها گسترش تهیه شد و پس از رنگ آمیزی با پیسوم ساتیوم با استفاده از میکروسکوپ فلورسانس مورد بررسی و شمارش قرار گرفتند. جهت اندازه گیری غلظت کلسیم داخل اسپرم در گروه های مختلف از کیت سنجش کلسیم پارس آزمون استفاده شد. تجزیه و تحلیل آماری داده ها توسط آنالیز واریانس یک طرفه همراه با تست توکی انجام و تفاوت میانگین ها در حد (p<0.05) معنی دار در نظر گرفته شد. در این پژوهش کاربرد L-glutamte پس از یک ساعت به طور معنی داری نسبت به گروه کنترل واکنش آکروزومی را القا نمود. کاربرد مشترک MK-801 +L- glutamte توانست به طور معنی داری نسبت به گروه L-glutamte القای واکنش آکروزومی در اسپرم موش را مهار نماید. علاوه بر آن، واکنش آکروزومی در اسپرم های گروه تیمار با + EGTA L-glutamate نسبت به گروه L-glutamte مهار شد. غلظت کلسیم داخل سلولی اسپرم تیمارشده با L- glutamate به مدت یک ساعت نسبت به گروه کنترل به طور معنی دار افزایش یافت. کاربرد مشترک MK-801 +L- glutamate و L- glutamate + EGTA کاهش معنی داری در غلظت کلسیم داخل