۱۴۰۴/۰۳/۰۱
فاطمه سلطانی

فاطمه سلطانی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: https://orcid.org/۰۰۰۰-۰۰۰۱-۷۵۹۲-۴۲۳۰
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده ادبیات و زبان های خارجی
نشانی: دانشگاه اراک- گروه زبان و ادبیات فارسی
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی تطبیقی مؤلفههای آپوکالیپسی (آخرالزمانی) در آثار منتخب داستانهای نویسندگان ایرانی و خارجی
نوع پژوهش
پایان نامه های تقاضا محور و غیر تقاضا محور
کلیدواژه‌ها
ادبیات آپوکالیپسی، داستانهای آخرالزمانی، کاج زدگی، کنیزو، آنک آخرالزمان.
سال 1403
پژوهشگران فاطمه سلطانی(استاد راهنما)، فاطمه نوروزی(دانشجو)

چکیده

پایان‌نامه حاضر به تحلیل و بررسی ویژگی‌های داستان‌های آخرالزمانی و مقایسه تطبیقی‌اینداستان‌ها‌در‌آثار‌ایرانی و خارجی پرداخته است. داستان‌های آخرالزمانی معمولاً به بررسی انسان در مواجهه با بحران‌های گسترده و چالش‌های موجود در دنیای رو به زوال می‌پردازند. در این گونه داستان‌ها، اغلب روایت‌ها به تخریب نظم موجود و ایجاد نوعی هرج و مرج و فروپاشی اجتماعی و فرهنگی اشاره دارند. این ویژگی‌ها نشان‌دهنده ترس‌ها، امیدها و دغدغه‌های انسانی در برابر آینده‌ای نامشخص و پر از خطر است. این پایان‌نامه به روش توصیفی - تحلیلی صورت گرفته است و درپی پاسخ‌گویی به پرسش‌های ذیل است؛ ویژگی‌های داستان‌های آخرالزمانی چیست؟ شباهت‌ها و تفاوت‌های داستان‌های آخرالزمانی ایرانی(کاج‌زدگی، سیاحت‌نامه غرب و کنیزو) و داستان‌های خارجی (آنک آخرالزمان) کدام است؟ در فصل اول پایان‌نامه پس از ذکر مقدمات و کلیات، به تعریف ادبیات آپوکالیپسی و ویژگی‌های‌کلی‌داستان‌های‌آخرالزمانی پرداخته شد، همچنین در فصل چارچوب مفهومی پژوهش به ادبیات آپوکالیپسی از دیدگاه‌های مختلف پرداخته شده و در بخش تحلیل داده‌ها، داستان‌های ایرانی «کاج‌زدگی» (ضحی کاظمی،1393)، «سیاحت‌نامه غرب» (نجفی قوچانی،1379) و «کنیزو» (منیرو روانی‌پور،1367) با داستان خارجی «آنک آخرالزمان» (مجموعه نویسندگان خارجی،1401) تطبیق و مورد بررسی قرارگرفت و شباهت ها و تفاوت های آنها ذکرشد. در نهایت، نتایج این تحقیق نشان داده است که در هر دو گروهِ داستان‌های منتخب ایرانی و خارجی، ترس از پایان جهان، بحران‌های جهانی و ناتوانی انسان در کنترل سرنوشت خود در برابر مشکلات جهانی به شدت نمایان است. اما تفاوت عمده‌ای که وجود دارد، تأکید بیشتر بر جنبه‌های اجتماعی و فرهنگی در داستان‌های ایرانی و تمرکز بیشتر بر تهدیدات جهانی و فناورانه در داستان‌های خارجی است. از منظری دیگر بایدگفت؛ در داستان‌های منتخب ایرانی، بیشتر مفهوم عرفانی، فلسفی و دینی مانند ظهور حضرت مهدی (ع) و برپایی دادگاهی بر اساس عدل الهی، اهمیت مسئله معاد و پرداختن به زندگی پس از مرگ، پرداختن به مسائل درک و شهود فلسفی و عرفانی، تشویق به رعایت موضوعات انسانی و اخلاقی و پیامد آن و... مطرح شده‌است. در داستان‌های منتخب خارجی، تهدیدات آپوکالیپسی بیشتر جنبه‌ی علمی، زیست محیطی و انسانی - اجتماعی دارند، در این داستان‌ها معمولاً افراد با تهدیدات طبیعی، بیماری‌های همه‌گیر و کشنده، حملات موجودات ناشناخته و... رو به رو هستند.