تعمق در تطبیق ادبیات عربی و فارسی نشان دهندۀ رابطه ای دیرینه در تاریخ ادبیات اقلیم فارس و عرب است؛ به طوری که از قدیم الایام تاکنون وام دهی و وام گیری شاعران و نویسندگان از یکدیگر خود گویای این امر است. یکی از جلوه های تطبیقی در ادبیات عرب و فارسی را می توان در شعر انوری و متنبی دید. از آنجا که انوری و متنبی هردو در شرایط زندگی مشابهی از نظر سیاسی اجتماعی قرار داشته، دچار فقر و سرخوردگی بوده اند؛ تصاویر و مضامین اغراق آمیز مشترکی در قصاید خود به کار برده اند. آنان برای اهداف مشترکی چون: دریافت صله، رسیدن به رفاه بیشتر، خوش نشستن در دل ممدوحان و رقابت با شعرای هم عصر خود از عنصر اغراق سود جسته اند. بنابراین دلایل شعرا با کتب شاعران عرب پیشین بیشتر ارتباط برقرار کردند و از بین این شاعران متنبی در رأس همه ی آن شعرا قرار گرفت و طبیعی است که شاعری چون انوری که خود در بین شاعران عهد خود به علم و ادب مشهور بود و اطلاعات وسیعی در علوم مختلف داشته، مسلم است که اشعار متنبی را دیده و از آن ها تبعیت نموده باشد. در دیوان انوری بسیاری از مضمون ها مشابه با شعر متنبی یافت شد و متوجه شدیم که انوری نیز مانند برخی از معاصرانش در فن قصیده سرایی و مدیحه گویی پیرو شاعران عرب؛ به ویژه متنبی است. مضمون آفرینی و استخراج معانی تازه از آیات و روایات و حتی مطالب عادی، از مشخصات بارز سبک انوری است که همان شیوه ی متنبی را در ذهن تداعی می کند. این تاثیر پذیری بیشتر در تصویرهای مدحی و حکمی دیده می شود. کاربرد اصطلاحات تازی در شعر انوری فراوان است و شاعر بدون هیچ دشواری به کاربرد آن ها پرداخته است؛ گسترش فرهنگ اسلامی، رقابت عربی دانی، همگامی با اوضاع دینی و فرهنگی روزگار، نیاز سیاسی_ اجتماعی حکومت ها و ارزش های حاکم بر زمانه ی وی از سبب های آن به شمار می آید. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای به بررسی مضامین مشترک در شعر انوری و متنبی می پردازد و نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که در مضامین حکمی، تعلیمی، اجتماعی و سبکی در شعر دو شاعر(قصاید) مطابقت هایی وجود دارد.
