فائزه السادات ابطحی

گشنیز (با نام علمی Coriandrum sativum L.) از خانواده چتریان، گیاهی دارویی و معطر با طول دوره رشدی یکساله است. در راستای اجرای طرح های اصلاح الگوی کشت و مدیریت منابع آبی، سطح زیر کشت این محصول در سال های اخیر توسعه یافته است. این بررسی به دنبال مشاهده علایم و با هدف شناسایی بیماری های ویروسی گشنیز در گلخانه های شهرستان اراک انجام شد. روش جدید RT-LAMP (loop-mediated isothermal amplification) در این پژوهش جهت تشخیص ویروس موزاییک کرفس (Celery Mosaic Virus, CeMV) به کار گرفته شد. در این روش از چهار آغازگر اختصاصی که شش ناحیه مشخص از توالی ژن هدف را شناسایی می کنند، استفاده می شود. آنزیم مورد استفاده، Bst DNA پلیمراز است که دارای خاصیت جایگزینی رشته و مقاوم به حرارت است. در بهار سال 1395، تعداد 44 نمونه گیاه گشنیز دارای علائم پیسک، موزائیک، زردی و پیچیدگی برگ انتهایی جمع آوری شد. طراحی آغازگرهای اختصاصی براساس چارچوب ژنی پروتئین پوششی ویروس مورد نظر و با استفاده از نرم افزار PrimerExplorer V5 صورت گرفت. استخراج RNA کل از نمونه ها با استفاده از کیت ستونی استخراج RNA (تهیه شده در شرکت دنازیست آسیا) بر اساس دستورالعمل شرکت تولید کننده کیت انجام شد. جهت انجام واکنش حجم نهایی 25 میکرولیتر حاوی 02/0 میلی مولار آر.ان.ای کل، 04/0 میلی مولار dNTP، 04/0 میلی مولار DDT، 02/0 میلی مولار RNasin، 06/0 میلی مولار آغازگر FIP، 06/0 میلی مولار آغازگر BIP، 04/0 میلی مولار آغازگر LB، 04/0 میلی مولار آغازگر LF، 02/0 میلی مولار آغازگر F3، 02/0 میلی مولار آغازگر B3، 08/0 میلی مولار بتایین، 04/0 میلی مولار MgSO4، 1/0 میلی مولار بافر Bst(10X) و 1/0 میلی مولار آب عاری از RNase، 2/0 میلی مولار آنزیم M-Mulv RT و 04/0 میلی مولار آنزیم Bst DNA پلیمراز تهیه شد و واکنش در دمای 63 درجه سانتی گراد به مدت یک ساعت و در آخر 2 دقیقه در دمای 80 درجه سانتی گراد در حمام آب گرم انجام شد. پس از انجام آزمایش، تیوب ها از دستگاه خارج شد و کدورت حاصل از واکنش مثبت در 8 نمونه مشاهده شد. همچنین 5 میکرولیتر از محصول در ژل آگارز 1%، الکتروفورز و پس از رنگ آمیزی با اتیدیوم بروماید با دستگاه ژل داک عکس برداری شد. از طرف دیگر، مایه زنی گیاهان محک Chenopodium amaranticolor و C. quinoa با عصاره نمونه های جمع آوری شده، سبب بروز