در ایران یک گونه گیاه علفی بسیار معطر بنام لعل کوهستان با نام علمی Oliveria decumbens Vent. متعلق به خانواده چتریان، Umbelliferae وجود دارد که در دشت های شمالی و غربی کازرون به صورت خودرو می روید و مردم محلی که آن را به نام "دن کازرون" می شناسند به طور گسترده ای از قسمت های هوایی آن برای درمان بیماری های عفونی و گوارشی استفاده می کنند. این گیاه یکساله تا ارتفاع 45 سانتی متر رشد می کند و بر روی ساقه های محکم آن برگ ها به صورت بن رست و دمبرگ دار می رویند. گل ها صورتی رنگ و میوه پوشیده از کرک های فراوان است. درقسمت های درونی پوست ساقه کانال های ترشحی مشاهده می شوند که محل تشکیل اسانس در گیاه هستند. اسانس حاصل از اندام هوایی به رنگ زرد و دارای بوی نافذ شبیه به بوی اسانس آویشن است. تیمول، گاماترپینن و پاراسیمن ترکیب های اصلی اسانس این گیاه به حساب می آید. تیمول خاصیت قارچ کشی و در پزشکی به عنوان ماده ضدعفونی کننده به کار می رود، گاماترپینن دارای اثر ضد نفخ، ضد باکتریایی وآنتی اکسیدانی است و از پاراسیمن برای خوشبو کردن محصولات بهداشتی در صنعت استفاده می شود. هدف از این مقاله، مروری بر ترکیبات مهم و فراسودمند لعل کوهستان می باشد تا مقدمه ای بر انجام پژوهش در زمینه کشت و فرآوری این محصول ارزشمند فراهم آید.
