علیرضا خالقی

تکثیر غیرجنسی یکی از مهم ترین روش های حفظ گونه های درختی بومی و در معرض خطر است. پژوهش پیش رو به منظور شناسایی تیمار مناسب برای افزایش ریشه زایی قلمه های خشبی انجیلی (Parrotia persica (DC.) C. A. Mey) انجام شد. برای این منظور، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. قلمه های خشبی انجیلی در آذرماه از شاخه های یک ساله جنگل های چالوس تهیه شدند و به گلخانه گروه علوم باغبانی در دانشگاه اراک منتقل شدند. پس از تیمار یا عدم تیمار با اسیدآسکوربیک دو درصد و یا کیتوزان یک درصد، تیمار ایندول بوتیریک اسید (IBA) با غلظت های صفر، 2000، 4000، 6000 و 8000 میلی گرم بر لیتر اعمال شد. پس از گذشت پنج ماه، صفات درصد ریشه زایی، تعداد ریشه در هر قلمه، میانگین طول ریشه، قطر ریشه اصلی و حجم ریشه ارزیابی شد. براساس نتایج به دست آمده، با افزایش غلظت IBA، تمام صفات ریشه زایی افزایش یافت. همچنین، کاربرد توأم اسیدآسکوربیک دو درصد و IBA در بهبود صفات ریشه زایی مؤثرتر از کیتوزان یک درصد بود. کاربرد اسیدآسکوربیک دو درصد همراه با IBA باعث افزایش معنی دار درصد ریشه زایی، طول، قطر و حجم ریشه شد. بیشترین درصد ریشه زایی (61/54 درصد)، طول ریشه اصلی (23/54 سانتی متر)، قطر ریشه اصلی (0/76 میلی متر) و حجم ریشه (3/43 میلی متر مکعب) در تیمار 8000 میلی گرم بر لیتر IBA همراه با اسیدآسکوربیک دو درصد به دست آمد. بنابراین، استفاده از اسیدآسکوربیک تأثیر مثبتی بر بهبود ریشه زایی قلمه های خشبی درخت انجیلی داشت.