علی بابایی

در این تحقیق، با تکیه بر خواص منحصر به فرد نانو مواد (نانولوله‌های کربنی چند دیواره، نانو ذرات و نانو صفحات فلزی) در افزایش مساحت سطح و همچنین، تسریع فرایند انتقال الکترون، از آن‌ها در تهیه حسگرهای الکتروشیمیایی برای اندازه گیری برخی از ترکیبات بیولوژیکی و دارویی استفاده شد. این تحقیق شامل چهار بخش مجزا به شرح ذیل می‌‌باشد: بخش اول، شامل ساخت و مطالعات حسگر الکتروشیمیایی بر پایه‌ی الکترود کربن شیشه‌ای اصلاح شده با نانو کامپوزیت نانولوله‌های کربنی چند دیواره و نانو صفحات اکسید آهن مغناطیسی دوپه شده با روی و کاربرد آن در اندازه گیری هم‌زمان دوپامین و ترامادول بوده که گستره‌ی دینامیکی خطی غلظتی برای دوپامین، شامل دو محدوده‌ی 3-05/0 و µM10-350 با حدتشخیص µM 023/0 و برای ترامادول، شامل دو محدوده‌ی 3-05/0 و µM10-450 با حد تشخیص µM 025/0 میکرومولار با استفاده از تکنیک ولتامتری روبش خطی به دست آمد. بخش دوم شامل ساخت و مطالعات حسگر الکتروشیمیایی بر پایه‌ی الکترود کربن شیشه‌ای اصلاح شده با نانو کامپوزیت نانو ذرات گرافن اکسید و نانو صفحات اکسید آهن مغناطیسی دوپه شده با روی و کاربرد آن در اندازه گیری هم‌زمان آدنین و گوانین بوده که گستره‌ی دینامیکی خطی غلظتی برای گوانین، شامل دو محدوده‌ی 10-05/0 و µM 10-500 و حدتشخیص µM 081/0 و برای آدنین، شامل دو محدوده‌ی 10-05/0 و µM 10-500 با حد تشخیص µM 141/0 با استفاده از تکنیک ولتامتری پالس تفاضلی به دست آمد. بخش سوم، شامل ساخت و مطالعات حسگر الکتروشیمیایی بر پایه‌ی الکترود کربن شیشه‌ای اصلاح شده با نانو کامپوزیت نانولوله‌های کربنی چند دیواره و نانو صفحات اکسید آهن مغناطیسی دوپه شده با نیکل و کاربرد آن در اندازه گیری هم‌زمان اوریک اسید و هیدروکلروتیازید بوده که گستره‌ی دینامیکی خطی غلظتی برای اوریک اسید، شامل دو محدوده‌ی 7-1/0 و µM 10-500 با حدتشخیص µM 034/0 و برای هیدروکلروتیازید، شامل دو محدوده‌ی 7-1/0 و µM 10-500 با حد تشخیص µM 029/0 با استفاده از تکنیک ولتامتری پالس تفاضلی به دست آمد. بخش چهارم، شامل ساخت و مطالعات حسگر الکتروشیمیایی بر پایه‌ی الکترود کربن شیشه‌ای اصلاح شده با نانو کامپوزیت نانو ذرات گرافن اکسید و نانو صفحات اکسید آهن مغناطیسی دوپه شده با نیکل و کاربرد آن در اندازه گیری هم‌زمان استامینوفن و تریپتوفان بوده که گستره‌ی دینامیکی خطی غلظتی برای استامینوفن، شامل دو محدوده‌ی 10-05/0 و µM 10-600 با حدتشخیص µM 071/0 و برای تریپتوفان، شامل دو محدوده‌ی 10-05/0 و µM 10-600 با حدتشخیص µM 106/0 با استفاده از تکنیک ولتامتری پالس تفاضلی به دست آمد. در تمام بررسی‌های الکتروشیمیایی از تکنیک‌های ولتامتری، شامل ولتامتری چرخه‌ای، ولتامتری پالس تفاضلی، ولتامتری روبش خطی، طیف بینی مقاومت ظاهری (امپدانس) الکتروشیمیایی و کرونوآمپرومتری استفاده شد. همچنین، به منظور بررسی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی نانو ساختارهای تهیه شده، از تکنیک-های مغناطیس سنج نمونه ارتعاشی، طیف سنجی مرئی-فرابنفش، طیف بینی تبدیل فوریه، میکروسکوپی الکترون روبشی و عبوری، طیف بینی پراش انرژی اشعه X، آنالیز نقشه گرافیکی استفاده گردید. در تحقیقات حاضر، به منظور به دست آوردن شرایط بهینه اندازه گیری، تمامی شرایط، از قبیل، سرعت روبش پتانسیل، pH محلول، زمان تغلیظ و... بهینه سازی شد. مزاحمت برخی از ترکیبات بیولوژیکی و دارویی نیز بررسی گردید و در نهایت، الکترود اصلاح شده به طور موفقیت آمیزی جهت اندازه گیری گونه‌های دارویی مورد نظر در سرم خون انسانی و ادرار انسانی به کار برده شد.