ایرانیان با ظهور اسلام و پذیرفتن این دین آسمانی توانستند با کمک ترجمه و آمیختگی با فرهنگها و تمدنهای گوناگون زمینه رشد علم و تمدن اسلامی را فراهم کنند و آن را توسعه دهند. قرآن کریم محور اصلی رشد و پیشرفت بود و علوم مختلف برای درک صحیح و فهم بهتر و عمیقتر مفاهیم قرآنی شکل گرفتند. نوشتن فرهنگها و قاموسها یکی از حوزه های فعالیت ایرانیان برای رسیدن به مفاهیم عمیق قرآنی بود. ایرانیان بسیاری از جمله خلیل بن احمد فراهیدی، زمخشری، فارابی، ابن فارس، میدانی، راغب اصفهانی، فیروزآبادی، جوهری و ... در این زمینه زحمتهای طاقت فرسایی کشیدند تا این فرهنگها نوشته شوند. در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده و ابزار مورد نیاز این تحقیق کتابها، مقاله ها و نگاشته های پژوهشگران و دانشمندان می باشد. هدف از ارائه این پژوهش در درجه نخست معرفی ایرانیان فرهنگ نویس زبان عربی و نقش آنها در این عرصه است و در درجه دوم به چرایی این موضوع پرداخته شده است. مهمترین نتیجه پژوهش این است که فرهنگ نویسی در زبان عربی با ایرانیان آغاز شد و با ایرانیان تداوم یافت و به شکوفایی رسید و دلایل متعددی برای این کار ایرانیان وجود دارد ولی شاید مهمترین علت، حفظ قرآن از تحریف و فهم صحیح آیات و احادیث باشد.
