یکی از الگوهای مطرح برای تحقق حکمرانی مطلوب، الگوی «حکمرانی محلی» است که بر تمرکززدایی مدیریتی استوار است و نقش مستقیم مردم در اداره امور محلی و منطقه‌ای خود را برجسته می‌سازد. پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای و اسنادی تلاش کرده است وضعیت مطلوب تمرکززدایی مدیریتی در نظام سیاسی ـ اداری ایران را از دیدگاه شهید بهشتی(ره) مورد تحقیق و بررسی قرار دهد. پرسش اصلی این است که در اندیشه شهید بهشتی، وضعیت مطلوب حکمرانی محلی چگونه بوده و چه مدلی از تمرکززدایی مورد نظر ایشان است؟ یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که پرهیز از تمرکزگرایی و توجه به خودگردانی محلی، از اصول مهم حکمرانی مردمی از نگاه شهید بهشتی است. از نگاه ایشان در بین الگوهای متنوعی که برای تمرکززدایی مطرح شده، الگوی مطلوب برای نظام جمهوری اسلامی، مدل «خودگردانی محلی» است که به تدریج به سمت نوعی فدرالیسم تغییر کند و در عین حال که اصل مرکزیت و سلسله‌مراتبی را حفظ می‌کند، اختیارات گسترده ای را به نهادها و سازمان‌های محلی تفویض می‌نماید. حد و مرز اختیارات نهادهای منتخب محلی تا جایی است که به تجزیه‌طلبی و خودمختاری منتهی نگردد
