دورۀ صفویه یکی از ادوار مهم تاریخ ایران محسوب میشود. درک ویژگیهای تاریخ این روزگار از خلال متون برجایمانده امکانپذیر است. برخی مفاهیم پرکاربرد متون برجایمانده با رویکردهای مذهبی مسلط بر ساختار قدرت همخوانی جدی دارد. کاربرد فراوان آیات و روایات، بهخصوص مواردی که هویتبخش شعائر شیعه است، در این مکتوبات خودنمایی میکند. از جملۀ منابع شاخص این دوره کتاب جهانآرای عباسی است. نوشتار پیش رو در نظر دارد با روش توصیفیتحلیلی و با استفاده از دادههای کمّی و کیفی، به تحلیل کنشهای گفتاری و استنادات قرآنی کتاب مزبور بپردازد و به این پرسش پاسخ دهد که استنادات قرآنی این کتاب چگونه و بسامد هر کنشگفتار به چه میزان است؟ به نظر میرسد با توجه به رویکرد تشریحی و توضیحی نویسندگان و مورخان دورۀ صفویه، بیشترین کنش گفتاری استنادات قرآنی کتاب تاریخ جهانآرای عباسی از نوع کنش اظهاری است.