زهرا رئیسی

هدف کمردرد یکی از شایع‌ترین دردهای اسکلتی‌عضلانی در سالمندان است که با افزایش خطر سقوط و کاهش کیفیت زندگی آن‌ها همراه است. استفاده از واقعیت مجازی یکی از روش‌های نوین توان‌بخشی بر پایه فعالیت بدنی است. هدف از مطالعه حاضر تعیین تأثیر 8 هفته تمرینات واقعیت مجازی بر کیفیت زندگی و خطر سقوط مردان سالمند مبتلا به کمردرد مزمن غیراختصاصی است. روش ها از بین سالمندان مرد مبتلا به کمردرد مزمن شهر همدان ۲۷ نفر با‌توجه‌به معیارهای ورود مطالعه به‌صورت هدفمند انتخاب و در قالب 2 گروه تمرینات واقعیت مجازی (۱۳ نفر) و کنترل (۱۴ نفر) در مطالعه نیمه‌آزمایشی حاضر که در سال 1399-1400 انجام شد، شرکت کردند. گروه تمرینات واقعیت مجازی طی یک دوره 8 هفته‌ای، ۳ جلسه در هفته و هر جلسه ۳۰ الی ۴۵ دقیقه تمرینات را انجام دادند و گروه کنترل طی این مدت تحت هیچ‌گونه مداخله درمانی قرار نگرفتند. خطر سقوط و کیفیت زندگی قبل و بعد از مداخله به‌وسیله دستگاه بایودکس و پرسش‌نامه کیفیت زندگی فرم کوتاه ۳۶ سؤالی ارزیابی شدند. جهت تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از تحلیل کوواریانس یک‌طرفه در نرم‌افزار SPSS نسخه 24 استفاده شد. سطح معنی‌داری 05/0 تعیین شد. یافته ها نتایج آزمون تجزیه‌و‌تحلیل کوواریانس یک‌راهه نشان داد با در نظر گرفتن نمرات پیش‌آزمون، تمرینات واقعیت مجازی موجب کاهش خطر سقوط (0/001=P و 35/712=F) و افزایش کیفیت زندگی (0/001=P و 32/829=F) سالمندان در گروه آزمایش شد. در گروه کنترل تفاوت معنی‌داری پس از 8 هفته در هیچ‌یک از متغیرها مشاهده نشد (0/05 نتیجه گیری نتایج این پژوهش اثرات مفید استفاده از تمرینات واقعیت مجازی را به‌عنوان یک روش کم‌هزینه، در دسترس، متنوع و لذت‌بخش برای کاهش خطر سقوط و افزایش کیفیت زندگی در سالمندان مرد مبتلا به کمردرد مزمن نشان داد. بنابراین پیشنهاد می‌‌شود از تمرینات واقعیت مجازی جهت توانبخشی این افراد استفاده شود.