شهلا پایمزد

پدیدۀ تغییر اقلیم از جمله مواردی است که تأثیر بسزایی در کاهش سطح آب رودخانه ها و تغذیه سفره های آب زیرزمینی به ویژه طی سال های اخیر داشته است. در این راستا مدل های مختلفی به پیش بینی دما و بارش تحت تأثیر اقلیم حاضر و آینده می پردازند. این مقادیر پیش بینی شده، توسط مدل های متنوع، رفتار آبخوان طی سناریوهای گوناگون (تعریف شده توسط گزارش های IPCC) را شبیه سازی می کنند. هدف از این مطالعه، مدل سازی جریان آب زیرزمینی دشت کرمان با استفاده از مدل GMS تحت تأثیر تغییر اقلیم برای دورۀ آتی (2030) می باشد. بدین منظور از مدل LARS و سناریوهای مطرح A1B، B1 و A2 (حالت های بینابینی، خوشبینانه و بدبینانه) برای بررسی تغییر اقلیم استفاده شد. در ابتدا، نتایج حاصل از ریزمقیاس نمایی نشان دهندۀ افزایش دمای حداقل بین 59/0 تا 86/0 درجۀ سانتی گراد و افزایش دمای حداکثر بین 56/0 تا 85/0 درجۀ سانتی گراد نسبت به دورۀ پایه است. مقایسۀ بارش سالیانۀ درازمدت نشان می‎دهد که کمترین مقدار بارش طی سناریوB1 در دورۀ 2011 تا 2030 اتفاق خواهد افتاد که معادل 02/10 میلی متر بیشتر از بارش دورۀ پایه خواهد بود. این در حالی است که بیشترین مقدار بارش با افزایش 80/15 میلی متری در دورۀ 2011 تا 2030 طی سناریو A2 اتفاق خواهد افتاد. در ادامه، مقادیر RMSE، MAE و ME بعد از واسنجی (به ترتیب برابر 38/0 متر، 21/0 متر و 20/0- متر) نشانگر دقت قابل قبول مدل GMS در این منطقه است. بعد از ارائۀ عملکرد مناسب مدل GMS، برای شبیه سازی اثر تغییر اقلیم بر تراز سطح ایستابی، از چهار سناریوی مختلف برداشت از آبخوان، استفاده شد و تغییرات افت آبخوان نسبت به دورۀ پایه بررسی شد. نتایج حاکی از افت شدید تراز آب زیرزمینی در دوره های آتی می باشد؛ به گونه ای که افت سطح آب مطابق سناریو اول معادل 06/10- (سال 2030) خواهد بود. از طرفی، مقادیر افت سطح آب طی سناریوهای تغییر اقلیم A2،A1B و B1 به ترتیب برای سناریو دوم 9/11-، 32/12- و 52/16-متر، سناریو سوم 41/16-، 66/16- و 30/17- متر و در نهایت برای سناریو چهارم 65/16-، 90/16- و17/18- متر خواهد بود.