رضا داورنژاد

تخلیه پساب های سمی از صنایع مختلف اثرات زیان باری بر روی منابع آبی، حاصلخیزی خاک، موجودات زنده آبزی و تمامی اکوسیستم ها می گذارد. از میان روش های تصفیه، جذب سطحی یکی از مؤثرترین روش های حذف رنگ از پساب می باشد. در مطالعه حاضر جذب رنگ متیلن بلو از پساب توسط خوشه های انگور خشک شده و مخلوط آن با کربن فعال مورد بررسی قرار گرفت. برای ارزیابی تأثیر متغیر-های سیستم نظیر غلظت اولیه محلول، pH، مقدار جاذب ها و زمان یک سری آزمایش در دمای محیط انجام شد. مشاهده شد حذف رنگ متیلن بلو با افزایش pH محلول، غلظت اولیه و مقدار جاذب افزایش و با افزایش زمان کاهش می یابد. مدل های ایزوترم لانگمویر و فروندلیچ بررسی شد. باتوجه به تطبیق داده های تعادلی با ایزوترم ها و مقدار (R2) مشاهده شد که حذف رنگ متیلن بلو از تناسب بهتری نسبت به ایزوترم فروندلیچ برخوردار است. برای جاذب خوشه انگور و مخلوط آن با کربن فعال ظرفیت جذب بالاتری برای حذف متیلن بلو از محلول mg/g)36/65) نسبت به جاذب خوشه انگور (mg/g 14/57) به دست آمد. پایین بودن متوسط انرژی آزاد (E) در مدل دوبینین-رادوشکویچ نشان داد جذب فیزیکی، فرآیند غالب جذب است. شرایط بهینه از روش سطح پاسخ (طرح مرکب مرکزی) و استفاده از نرم افزار طراحی آزمایش تعیین شد. تحت مفادیر بهینه ی پارامترها، ماکزیمم بازده حذف رنگ برای جاذب خوشه انگور و مخلوط آن با کربن فعال %98/99 در زمان 22/5 دقیقه و ماکزیمم بازده حذف رنگ برای جاذب خوشه انگور %97/99 در زمان 26/17 دقیقه به دست آمد. به منظور آشنایی با مشخصات و ساختار جاذب، تکنیک های میکروسکوپ الکترونی روبشی و طیف سنجی مادون قرمز استفاده شد. این مطالعه نشان داد که جاذب خوشه انگور، به عنوان یک ماده در دسترس، فراوان و ارزان قیمت، می تواند جایگزینی برای سایر جاذب های گران قیمت برای حذف رنگ در تصفیه فاضلاب باشد.