نازنین شاه کرمی

امروزه سدهای خاکی نقش بیشتری در مهار آب نسبت به سدهای بتنی پیدا کرده اند و تقریبا %75 درصد سدهای بزرگ ساخته شده در جهان از نوع خاکی است. امروزه با استفاده از عناصر تسلیح سدهای خاکی مسلح بوجود آمده اند که دارای مزایایی چون کاهش جابجایی ذرات خاک، کاهش حجم خاکریزی در شیب های بالادست و پایین دست، افزایش ضریب اطمینان پایداری شیب-های بالا دست و پایین دست، سرعت درساخت، انعطاف پذیری و امکان احداث سرریز روی تاج می باشند احداث سرریز بر روی تاج سد علاوه بر این که هزینه های مربوط به احداث سرریزهای جانبی با ظرفیت های بالا را کاهش داده و قابلیت استفاده به عنوان سرریز اضطراری را دارد، محافظی جهت روگذری سد خاکی خواهد بود. در این پایان نامه یک مقطع از سد خاکی آجی سو به ارتفاع 31 متر در نرم افزار المان محدود PLAXIS 2D مدل شده و ضرایب اطمینان پایداری و جابجایی های قائم در شرایط تخلیه سریع مخزن، تراوش پایدار و پایان مرحله ساخت استخراج می گردند سپس مقطع سد بوسیله عناصر تسلیح ژئوگرید، با فواصل و سختی محوری های متفاوت مسلح شده و ضرایب اطمینان پایداری دامنه ها افزایش می یابند سپس اقدام به افزایش شیب دامنه های بالادست و پایین دست سد، در محدوده ضرایب اطمینان مجاز می شود نهایتا شیب دامنه پایین دست سد از 2 به 1.54 و شیب دامنه بالادست از 2.25 به 1.82 کاهش می یابد و کاهش حجم عملیات خاکی ناشی از افزایش شیب دامنه ها محاسبه می گردد. نتایج نشان دهنده کاهش حجم عملیات خاکی 19 درصدی در مقطع سد هستند. در قسمت بعد سرریز پلکانی از جنس بتن غلتکی روی تاج و دامنه پایین دست سد خاکی مدل شده و تحت شرایط تراوش پایدار با روگذری های 50 ، 100 و 200 سانتی متر، ضرایب اطمینان و جابجایی های قائم بدست آمده و با حالت بدون سرریز مقایسه می گردد. نتایج نشان می دهند با قرارگیری سرریز پلکانی بتن غلتکی روی دامنه پایین دست سد ، ضرایب اطمینان سد افزایش می یابند، همچنین با افزیش عمق روگذری جابجایی های قائم سد حول سرریز پلکانی افزایش خواهند یافت. کلمات کلیدی: سد خاکی مسلح، پایداری، کاهش عملیات خاکی، روگذری، سرریز پلکانی