منیره محمودی

زمینه و هدف: دوکسوروبیسین (Doxorubicin) یک عامل ضد سرطانی موثر است که به طور موثری در درمان لوسمی حاد، لنفوم بدخیم و تومور های سرطانی استفاده می شود. این دارو علیرغم کاربرد فراوان، دارای عوارض جانبی متعددی بر بافت بیضه و اسپرماتوژنز می باشد و ممکن است منجر به ناباروری مردان شود. پنتوکسی فیلین با خواص آنتی اکسیدانی خود موجب حذف رادیکال های آزاد و کاهش استرس اکسیداتیو می شود. لذا این مطالعه به منظور بررسی تاثیر آنتی اکسیدانی پنتوکسی فیلین بر تغییرات بیضه و اسپرماتوژنز ناشی از دوکسوروبیسین انجام شد. مواد و روش ها: 24 سر موش نر بالغ نژاد NMRI (با میانگین وزنی 59/2±96/34 گرم) به چهار گروه (6=n). کنترل، دوکسوروبیسین (mg/kg/weekly2)، پنتوکسی فیلین (mg/kg/day100) و پنتوکسی فیلین + دوکسوروبیسین تقسیم بندی شدند. گروه ها به مدت 35 روز بصورت داخل صفاقی تیمار شدند. 24 ساعت بعد از آخرین تیمار، حیوانات توزین و بیهوش شدند. نمونه های اسپرم از دم اپیدیدیم جمع آوری و برای ارزیابی تعداد، تحرک، قابلیت حیات، مورفولوژی، طول دم، آسیب DNA اسپرم (با استفاده از تکنیک رنگ آمیزی آکریدین اورانژ و آنیلین بلو) و تولید روزانه اسپرم (DSP) مورد استفاده قرار گرفت. غلظت هورمون تستوسترون، سطح مالون دی آلدئید (MDA) و ظرفیت آنتی اکسیدانی کل (TAC) سرم سنجش شد. علاوه بر این، بیضه چپ خارج و بعد از طی مراحل فیکس، پردازش بافتی و رنگ آمیزی به روش هماتوکسیلین-ائوزین (H&E) با تکنیک استریولوژی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج با استفاده از روش آماری ANOVA یک طرفه و آزمون Tukey، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و میانگین ها در سطح 05/0>p معنی داری در نظر گرفته شد. نتایج: کاهش معنی داری در وزن بدن و بیضه، پارامتر های اسپرمی، سطح هورمون تستوسترون و ظرفیت آنتی اکسیدانی کل در گروه تیمار با دوکسوروبیسین در مقایسه با گروه کنترل مشاهده شد (001/0> p). در حالی که سطح MDA در گروه دوکسوروبیسین نسبت به گروه کنترل به طور معنی داری افزایش یافت (001/0> p). کاهش معنی داری در میانگین حجم کل بیضه حجم، قطر، طول و ارتفاع اپیتلیوم زایشی لوله های منی ساز و همچنین افزایش معنی داری در حجم بافت بینابینی در گروه دوکسوروبیسین در مقایسه با گروه کنترل مشاهده شد (001/0> p). تعداد سلول های اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت، اسپرماتید، سرتولی و همچنین شاخص های اس