فرسایش بادی خاک و انتقال ذرات معلق (ریزگرد) تهدیدی جدی برای محیط زیست، اراضی کشاورزی، سلامت انسان، کیفیت هوا و مشکلی اساسی در ایران و بویژه استان خوزستان است. هدف این مطالعه، مقایسه اثر تثبیت کننده های طبیعی و شیمیایی بر تثبیت خاک بحرانی-ترین کانون مستعد ایجاد ریزگرد در خوزستان، بررسی تاثیر گذشت زمان بر عملکرد مواد تثبیت کننده و در نهایت انتخاب مناسب ترین ماده جهت تثبیت خاک و مهار پدیده ریزگردهاست. در این پژوهش، در جهت تعیین مشخصات خاک، آزمایش های هیدرومتری، درصد رطوبت، حد خمیری و حد روانی، چگالی دانه های جامد و وزن مخصوص خشک صحرایی انجام شد. علاوه بر آن، برای تعیین میزان فرسایش پذیری خاک تثبیت شده با مواد تثبیت کننده، از دستگاه تونل باد استفاده گردید. آزمایش پره نیز برای تعیین مقاومت برشی نمونه ها انجام گرفت. به منظور بررسی و مقایسه ی اثر تثبیت کننده ها بر ایجاد خاک دانه های بزرگتر جهت مهار پدیده ریزگردها، از تصاویر میکروسکوپ الکترونی (SEM) استفاده گردید. با انجام آزمایش های متعدد، درصد بهینه ی مواد تثبیت کننده،2 درصد وزنی خاک موجود تا عمق 1 سانتی متر تعیین گردید. بهترین عملکرد از نظر ایجاد خاکدانه های بزرگ تر و همچنین از لحاظ کنترل فرسایش پذیری خاک، هنگام استفاده از سیلیکاسل و ضعیف ترین عملکرد با استفاده از زئولیت به دست آمد. استفاده از پلی وینیل استات و سیلیکا سل نسبت به سایر تثبیت کننده ها، به میزان بیشتری موجب افزایش مقاومت برشی سطحی خاک شد و کمترین مقدار مقاومت برشی هنگام استفاده از زئولیت مشاهده گردید. با توجه به نتایج بدست آمده از آزمایش های مختلف و نیز در نظر گرفتن اثر گذشت زمان، همچنین از نظر اقتصادی، دسترسی آسان و سازگاری با محیط زیست در مجموع سیلیکاسل و پس از آن پلی وینیل استات بهترین عملکرد را در تثبیت نمونه ها داشتند.
