ورم پستان یکی از مهمترین و پرهزینه ترین بیماریها در صنعت پرورش گاو شیری می باشد که برای برای انتخاب ژنتیکی علیه آن از شمار سلولهای سوماتیک استفاده می شود. هدف از این تحقیق برآورد پارامترهای ژنتیکی و روند ژنتیکی شمار سلولهای سوماتیک شیر با استفاده از رکوردهای روزآزمون بود. داده های مورد استفاده شامل 407167رکورد روز آزمون بین سالهای 1388 تا 1392 مربوط به دوره شیردهی اول می باشد. تعداد سلولهای سوماتیک از طریق تبدیل لگاریتمی به نمره سلولهای سوماتیک تبدیل گردید. برآورد پارامترهای ژنتیکی با استفاده از مدل رگرسیون تصادفی با روش آماری بیزی مبتنی بر نمونه گیری گیبس انجام شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که روند مشاهده شده برای واریانس ژنتیکی افزایشی و محیطی دائمی مشابه و در اوایل دوره شیردهی بالاتر از سایر روزهای شیردهی برآورد می باشد. وراثت پذیری نمره ی سلول های سوماتیک برای دوره شیردهی اول 023/0 تا 065/0 برآورد گردید. تکرارپذیری در ابتدا و در انتهای دوره شیردهی دارای بیشترین میزان تغییرات بود. در این تحقیق حداکثر میزان همبستگی ژنتیکی افزایشی در مورد صفت نمره ی سلول های سوماتیک شیر بین روزهای شیردهی مجاور مشاهده شد و میزان آن با افزایش فاصله بین روزهای شیردهی کاهش یافت. بطوری که حداقل میزان همبستگی ژنتیکی افزایشی بین روزهای 5اُم و 305اُم دوره شیردهی برآورد گردید. نتایج نشان داد که روند ژنتیکی نمره ی سلول های سوماتیک در سال های مختلف دارای تغییرات نسبتاً زیادی می باشد بطوریکه تغییرات ژنتیکی نمره-ی سلول های سوماتیک گاوهای هلشتاین ایران در تابعی از سال های مختلف، از روند مشخصی پیروی نمی کند. بنابراین در مجموع با وجود اهمیت زیاد این بیماری در ایجاد هزینه ها و نقش آن در سودآوری صنعت گاو شیری کشور، نتایج حاصل نشان می دهد که هنوز بهبود ژنتیکی قابل توجه ای برای این صفت حاصل نشده است و نیاز به فعالیت های علمی و اجرایی بیشتری می باشد.
